• podpora przegubów o-przesuwna - jest zbudowana z pojedynczej więzi elementarnej. Odbiera jeden stopień swobody, eliminując przesunięcie w jednym kierunku, a zezwalając na przesunięcie w drugim oraz swobodny obrót. Występuje tu jedna reakcja o kierunku prostopadłym do płaszczyzny przesunięcia (rys. 2-2a),
• podpora przegubowa - składa się z dwóch nierównoległych więzów elementarnych. Odbiera dwa stopnie swobody, ponieważ eliminuje przesunięcie w dwóch kierunkach, a zezwala na obrót wokół punktu podparcia. Mamy tu do czynienia z jedną reakcją o nieznanym kierunku - składowa pozioma i pionowa (rys. 2-2b),
• sztywne utwierdzenie - jest to podpora zbudowana z trzech więzów nierównoległych i nie przecinających się w jednym punkcie. Odbiera trzy stopnie swobody eliminując przesunięcie w dwóch kierunkach i obrót. Występuje tu jedna reakcja podporowa o nieznanym kierunku oraz moment podporowy (rys. 2-2c).
Oznaczenie podpory, reakcje
Układ więzów elementarnych
Model podpory
Rys. 2-2. Rodzaje podpór: a) przegubowo-przesuwna, b) przegubowa, c) sztywna
Analiza kinematyczna układu prętowego polega na sprawdzeniu warunków geometrycznej niezmienności (GN), które możemy zapisać:
1. Jeżeli przez t oznaczymy liczbę tarcz (prętów), a przez e liczbę więzów elementarnych (w tej liczbie uwzględniamy również dodatkowe dwie więzi na każde połączenie przegubowe pomiędzy tarczami), to warunek konieczny geometrycznej niezmienności możemy zapisać następującą zależnością:
e = 3 • t -układ GN i statycznie wyznaczalny (izostatyczny), jeśli natomiast: e > 3t -układ GN i statycznie niewyznaczalny (hiperstatyczny), e <3 t -układ geometrycznie zmienny (GZ).
Statycznie wyznaczalnym nazywamy ustrój, w którym liczba reakcji podporowych (więzi elementarnych) jest równa liczbie niezależnych równań równowagi. Możemy zatem jednoznacznie wyznaczyć w artości reakcji podporowych. Ustrojem statycznie niewyznaczalnym będziemy natomiast nazywać taki, w którym liczba więzi elementarnych jest większa niż potrzeba do jego unieruchomienia. W takim przypadku, rozwiązując niezależne równania równowagi, otrzymujemy nieskończenie wiele rozwiązań na siły reakcji podporowych.