Projekt naukowo-techniczny .Badania pilotażowe nad modelem rybacko-rekreacyjnego zagospodarowania i użytkowania wód technologicznych oraz sztucznych zbiorników wodnych na potrzeby rekultywacji w kierunku wodnym wyrobisk górniczych Pola Bełchatów i Pola Szczerców oraz innych terenów powyrobiskowych" jest finansowany przez WFOŚ i GW w Łodzi w formie dotacji w wysokości 151.760 zł i współfinansowany przez PGE GiEK S.A. oddział KWB Bełchatów, Okręg PZW w Piotrkowie Trybunalskim, Powiat Bełchatowski , UWM w Olsztynie, Koło PZW Nr 3 „Górnik" przy KWB Bełchatów.
LINK DO STRONY WFOŚiGW WŁODZI www.wfosigw.lodz.pl
Jezior w okolicach Bełchatowa jeszcze nie ma na żadnej mapie. O tym jednak, jak będą one wyglądać już myślą naukowcy z Katedry Rybactwa Jeziorowego i Rzecznego na Wydziale Nauki o Środowisku UWM.
Naukowcy z Katedry Rybactwa Jeziorowego i Rzecznego na Wydziale Nauki o Środowisku rozpoczęli właśnie bezprecedensowy projekt naukowy: określą, jak mają zostać urządzone dwa duże sztuczne jeziora w miejscu kopalni węgla brunatnego Bełchatów. Tak wielkich zbiorników powyrobiskowych jeszcze w Europie nikt
Pole Bełchatów i Pole Szczerców to 2 gigantyczne wyrobiska, z których Kopalnia Węgla Brunatnego wydobywa węgiel. Pierwsze ma 2,1 tys. ha powierzchni, drugie - 2,2 tys. ha. Każde ma ok. 280 m głębokości. Z pola Bełchatów kopalnia planuje uzyskać docelowo ok. 1 mld ton węgla, a z pola Szczerców około 734 min ton. W 2049 r. oba pola będą już wyeksploatowane i nieczynne. Kopalnia zobowiązana jest do rekultywacji tych terenów. Część planuje zalesić, ale pola pragnie przekształcić w sztuczne zalewy i w tym właśnie naukowcy z UWM będą jej pomagać.
Wiadomo już, że wyrobiska trzeba spłycić do głębokości 100 m. Powstaną w ten sposób dwa duże zbiorniki wodne o objętości: około 1,5 mld m3 w wyrobisku Bełchatów i około 1,25 mld m3 w wyrobisku Szczerców. Łączna powierzchnia obu powstałych w ten sposób zbiorników wyniesie około 32,5 km2. Dokładnie taką powierzchnię ma Jeziorak na Pojezierzu Iławskim. Przedsięwzięcie to nie ma odpowiednika w naszym kraju. Podobne lecz na mniejsza skalę zalewy powstały w miejscu odkrywek w nadreńskim zagłębiu węgla brunatnego Kolonia w Niemczech. W związku z tym prace badawcze, projektowe i wykonawcze kopalnia Bełchatów prowadzi z dużym wyprzedzeniem. Techniczny projekt rekultywacji w kierunku wodnym opracowała AGH w Krakowie. Najważniejsze z nich - badania jak te zbiorniki urządzić na potrzeby użytkowania turystyczno-rekreacyjnego oraz rybackiego, kopalnia Bełchatów zleciła Katedrze Rybactwa Jeziorowego i Rzecznego na Wydziale Nauk o Środowisku UWM.
-Naszymzadaniem będzie m.in. ocena przydatności miejscowych wód do utworzenia cennego pod względem ekologicznym zbiornika wodnego; określenie możliwości oraz zakresu wykorzystania wód tych sztucznych zbiorników wodnych do rybactwa i rekreacji oraz przygotowanie projektu doboru i zasiedlenia najkorzystniejszych dla wyrobiska gatunków flory, fauny i ichtiofauny-wyjaśnia dr hab. inż. Andrzej Skrzypczak, prof. UWM z Katedry Rybactwa Jeziorowego i Rzecznego, kierownik projektu badawczego, który tym wszystkim się zajmuje.
Te badania obejmować będą wiele szczegółowych zadań przeprowadzanych także w celach porównawczych na innych już istniejących małych sztucznych zbiornikach na terenie kopalni lub na rzece Widawce zasilanych wodami pompowanymi z wyrobiska. Składa się też na nie monitoring organizmów planktonowych i makrozoobentosu (wodne zwierzęta bezkręgowe stosunkowo dużych rozmiarów, np. mięczaki, pijawki, skorupiaki, owady wodne: ważki, jętki, widelnice, chruściki, muchówki), ichtiofauny, potencjału rozrodczego i efektywności tarła naturalnego ryb w sztucznych zbiornikach, badania nad odżywianiem się ryb. Badania obejmą także analizę efektywności zarybień sztucznych zbiorników wodnych, pomiary tempa wzrostu ryb oraz szkolenie z zakresu ochrony wód, znakowania ryb i postępowania ze znakowanymi rybami dla wędkarzy i różnych miejscowych służb.
Prace potrwają 2 lata i będą kosztować ok. 190 tys. zł.
Lech Kryszalowicz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
vr Łodzi
16