4442198759

potrafilibyśmy powiedzieć, co się dzieje na powierzchni ciała, do którego należy badany przez nas mózg. Potrafilibyśmy np. powiedzieć, że w danej chwili ręka zetknęła się z jakąś szorstką powierzchnią lub że prąd powietrza powiał w twarz” (1. c., str. 78). Z tego sformułowania wynika, że przy skórnym, kontaktowym odzwierciedlaniu mamy do czynienia, według Adriana, z odzwierciedlaniem nie przedmiotów, ale „bodźców dotykowych i uciskowych , tj. z uciskiem o określonym natężeniu i obszarze, natomiast odbiór cech przedmiotu, który uciska skórę, np. „szorstkiej powierzchni”, wymaga osobnego procesu „interpretacji” owych odzwierciedleń. Tym procesem już Adrian nie zajmuje się, zaznacza tylko, że „w jaki sposób i gdzie odbywa się interpretacja... to jest całkiem inna sprawa, o której posiadamy znacznie mniej wiadomości” (l.c.). Wynika stąd, że mówiąc o „odzwierciedlaniu świata zewnętrznego przez mózg” Adrian ma na myśli tylko odzwierciedlanie bodźców bezpośrednich, dźwiękowych, świetlnych, uciskowych itd., które stanowią wskaźniki cech przedmiotów i domagają się osobnej interpretacji dla zorientowania się w zjawiskach zachodzących w otoczeniu organizmu.

Drugie twierdzenie dotyczy roli, jaką w odzwierciedlaniu odgrywają receptory. Mózgowe odzwierciedlenie bodźca powstaje, jak mówi Adrian, „pod wpływem ich działania”, a w sformułowaniu tym kryje się pogląd, że każdorazowa czynność receptora wyznacza jakość procesu powstającego w ostatecznym rezultacie w korze mózgowej. Mianowicie, jak wynika z dalszych wywodów, mózgowe odzwierciedlenie bodźca stanowi, zdaniem Adriana, odbicie, czyli „odwzorowanie” procesu zachodzącego w receptorze, jakby jego projekcję na korę mózgową, odzwierciedleniem bodźca zaś staje się ono dzięki temu, że procesy receptorowe odpowiadają znów z kolei właściwościom zjawisk, które „odbywają się na powierzchni organizmu”.

Adrian wyróżnia dwie zasady odpowiedniości, jaka zachodzi pomiędzy właściwościami bodźców a czynnościami receptorów i kory, mianowicie przestrzenną i czasową. Pierwsza polega na tym, że bodźce obiektywnie odmienne wywołują procesy w różnych partiach

121