4552034808

Mapy panoramiczne 99

Mapy panoramiczne 99

Przy opracowywaniu perspektywicznego przedstawienia kartograficznego stosuje się różne rzuty. W rzucie ortogonalnym wykonane są wszystkie tradycyjne mapy. Jednak można na nich spotkać przedstawienia trójwymiarowe pojedynczych budynków lub aksonometryczne obrazy fragmentów pejzażu miejskiego (na przykład mapy wydane przez firmę Bollman-Bildkar-ten-Verlag). Ukośny rzut równoległy „przybliża” obiekty dalszego planu zachowując podobieństwo i proporcjonalność z pierwszym planem. Ten rzut może być stosowany do przeglądowych panoram dużych regionów z jednoczesnym zastosowaniem poglądowych perspektywicznych znaków krajobrazów morfologicznych. Środkowy rzut ukośny jest powszechnie przyjęty przy opracowywaniu przeglądowych panoram średnich i małych regionów, a także panoram miast. Przy opracowywaniu panoram średnich i dużych fragmentów terenu (stref wypoczynkowych, krajów, kontynentów) najbardziej przydatny jest rzut perspektywiczny, w którym uwzględniona jest krzywizna powierzchni Ziemi.

Rzuty perspektywiczne stanowią szczególny rodzaj odwzorowań azymutalnych. Kartowaną powierzchnię Ziemi rozpatruje się jako kulę o promieniu R, na którą rzutowanie odbywa się według zasad perspektywy liniowej (ryc. 5). Punkt oka S umieszczony jest na przedłużeniu średnicy kuli, która jednocześnie jest głównym promieniem rzutowania. W zależności od oddalenia punktu oka od środka kuli C, odwzorowania dzielą się na: •gnomoniczne (D = 0);

•stereograficzne (D = R)\

•zewnętrzne R<D<¥, które z kolei można podzielić na rzuty z obrazem negatywnym lub pozytywnym w zależności od tego, czy kartowana jest wewnętrzna czy zewnętrzna powierzchnia kuli; •ortograficzne (D = ¥),

gdzie D- odległość od głównego punktu rzutu do środka kuli,

R- promień kuli.

Z przytoczonej powyżej klasyfikacji rzutów perspektywicznych wynika, że do map-panoram stosuje się tylko zewnętrzne rzuty z obrazem pozytywowym, w którym punkt główny położony jest w odpowiedniej odległości od powierzchni kuli. Przy tym w zależności od tej odległości zmienia się kształt siatki kartograficznej, charakter zniekształceń, skala i zasięg panoramy. W zewnętrznych rzutach perspektywicznych z obrazem pozytywnym przy oddaleniu od punktu głównego zmniejsza się skala wzdłuż almukan-taratów, co daje efekt sferyczny i efekt przedstawienia perspektywicznego.

5. Techniki malarskie i graficzne stosowane przy wykonywaniu perspektywy terenu

Przy sporządzaniu perspektywy fragmentu

Ryc. 5. Rzutowanie perspektywiczne odwzorowania: a) ogólny schemat wykonywania odwzorowań perspektywicznych, b) równoległe ortogonalne, c) równoległe skośne, d) centralne skośne, e) perce pcyjne

Fig. 5. Projection forthe perspective representation: a) a generał scheme for the construction of perspective representations, b) parallel orthogonal, c) parallel obliąue, d) central obliąue, e) perceptive

terenu ważną sprawą jest wierne oddanie głębi obrazu. Wrażenie głębi osiągane jest za pomocą efektów kolorystycznych i technik graficznych. Przy pierwszych stosuje się „zasady perspektywy powietrznej i kolorystycznej”, przy drugich - wzrokowe kody głębi.

Zasada perspektywy powietrznej oparta jest