4597124154

YERMESSUNGSTECHNIK

Zeszyt 6 — czerwiec 1958 r. Inż. H. Schilling. Mapy topograficzne NRD. Szczegółowy opis zasad opracowania map topograficznych w skalach 1:5000, 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000 i 1:100 000 z dołączeniem 4 wycinków map w tych skalach, co daje należyte wyobrażenie o dużej i wszechstronnej wartości tego wspaniałego wydawnictwa. Autor wyraźnie zaznacza, że dawniej tak w Niemczech, jak i w innych krajach kapitalistycznych mapy topograficzne miały wyłącznie cele wojskowe i dlatego możliwości ich wykorzystania były ograniczone. Dziś na miejsce jednostronnego traktowania treści mapy wchodzi uwzględnianie wszechstronnych potrzeb gospodarki narodowej. W ten sposób najrozmaitsi użytkownicy map będą mieli materiał mapowy, odpowiadający wszystkim ich potrzebom, związanym z dalszym rozwojem produkcji. A odwrotnie rozwój produkcji stawia stale nowe i wyższe wymagania w stosunku do jakości i treści map.

—    Dpi. inż. G. Bahnert — Od laski odlcgłowniczej do inwarowej łaty bazowej. Historia budowy przyrządów i metod stosowanych do pośredniego pomiaru odległości. Cz. I.

—    Dpi, inż. A. Mohr — Usunięcie nierównoległości osi celowej i osi libeli przy niwelatorzc precyzyjnym. Podane są tu 4 sposoby rektyfikacji, z których 3 nadają się do ni-welatorów precyzyjnych. Najwięcej kontroli pomiaru i rachunku ma sposób czwarty. Obiera on 5 punktów na prostej o długości 60 m, w odstępach po 15 m. Ze środka, to jest punktu 3, niweluje punkty krańcowe, to jest 1 i 5. Następnie z punktu 2 niweluje punkty 1 i 3 oraz 1 i 5, po czym z punktu 4 niweluje punkty 1 i 5 oraz 3 i 5. Obliczone spady dają kontrolę pomiaru i prowadzą szybko do potrzebnego przesunięcia osi celowej.

—    Pro/, dpi. inż. L. Dimoff — Przyczynek do nawiązania małych siatek niwelacyjnych i triangulacyjnych.

—    Inż. Ii. Bartels — Uproszczone prostowanie ksiąg hipotecznych i katastralnych przy częściowych odpisach.

—    Dpi. inż. H. J. Paul — Geodezyjna służba dokumentacyjna i kartoteka literatury.

—    R. Koitsch — Wizyta w Stowarzyszeniu Geodetów Polskich.

—    Przegląd wydawnictw: Geodezyjne wykształcenie techniczne w ZSRR. — Pomiar bazy grawimetrycznej w Polsce (Prace IGIK, Warszawa. 1957). — Pomiar szybkości samolotów ponaddźwiękowych („Empire Survey Review, Londyn, 1—57). Szczegółowy opis pomiaru szybkości samolotu, który osiągnął rekord szybkości 1820 km/godz. na wysokości 12,5 km. Pomiar lotu wykonany został dwoma kamerami fotograficznymi, ustawionymi na 2 słupach, w odległości 15 564 802 m, co zostało ustalone precyzyjnymi poligonami w nawiązaniu do triangulacji kraju. Równocześnie automatycznie rejestrowano czas za pomocą chronometru kwarcowego.

—    Dział młodego technika: K. Ziemer — Pomoce przy stosowaniu metody grawerowania na szkle.

_Zcszyt 7 — lipiec 1—58 r. Inż. G. Sonntag — Walka inżynierów w służbie geodezyjnej „Południc” o ruch w zagadnieniach zobowiązań i kont inżynierskich.

—    Dpi. inż. R. Gerlach — Błąd kierunku punktów radialnych przy nieznacznie pochylonych zdjęciach lotniczych.

Aby uzyskać uproszczony przegląd i ułatwić wyznaczenie poszczególnych poprawek kierunkowych Autor podaje, po wyborze dogodnego do celów praktycznych układu współrzędnych dla obrazu i mapy, związki błędów kierunkowych w centralnych punktach pochylonego fotogramu. Stąd wniosek, że prostsza i lepsza jest praca z punktem nadirowym aniżeli wiernokątnym. Podane są przy tym dwa przykłady obliczenia maksymalnego błędu kierunkowego, wywołanego błędnym pochyleniem fotogramu.

—    Dpi. inż. G. Bahnert — Od tyczki odlcgłowniczej do inwarowej łaty bazowej. Opis rozwoju metody pomiaru długości teodolitem i łatą bazową od początków — w ubiegłym stuleciu, aż do konstrukcji i wypróbowania zmodernizowanej 2-metrowej łaty inwarowej.

—    Dr inż. K. Suoboda i dr inż. E. Sestak — Doświadczenia nabyte przy sporządzaniu map plastycznych, płaskorzeźb i modeli w Czechosłowacji. — Dwuwymiarowe mapy i rysunki nie zawsze są dostatecznie przejrzyste i jednoznaczne dla przedstawienia myśli twórczych. Dlatego w ostatnich czasach coraz częściej technika projektodawcza posługuje się mapami plastj^rcznymi, na których poszczególne elementy terenu i projektowanych budowli bywają lepiej przedstawione. Autorzy publikują zebrane doświadczenia przy wykonywaniu modeli warstwicowych dla celów urbanistycznych, z podaniem możliwości ich stosowania.

Dział młodego technika: R. Klein — Stosowanie kilku formuł przybliżonych.

Zeszyt 8 — sierpień 1958 r. Dul. inż. A. Zappe — V Zjazd Partii pobudza naszą pracę nowymi impulsami.

—    lnz. W. Pauli — Przeniesienie współrzędnych punktów niedostępnych. — Obliczenia, analiza dokładności i wskazówki praktyczne.

Dr U. Giintzel-Lingner — Ruch po orbicie i optyczna obserwacja sztucznych satelitów Ziemi. — O geodezji w związku z satelitami ziemskimi nie mówiono dotychczas prawie nic, może się ona jednak , w przyszłości spodziewać dużego udziału w nauce o nich. Jednym z pierwszych problemów geodezji — to wielostronny pomiar Ziemi. Zanim jednak roboty geodezyjne można będzie przeprowadzać za pomocą satelitów ziemskich, należy postawić szereg wymagań w stosunku do ich orbit oraz środków i metod ich obserwacji. Artykuł informuje o rodzajach orbit satelitów, które będą w najbliższej przyszłości urzeczywistnione oraz

0    dokładności dotychczasowych obserwacji.

—    Dpi. inż. W. Kluge i dpi. inż. K. Bematzky — Łamana wizura w triangulacji II rzędu. — W triangulacjach niższo-rzędnych stosuje się często wizury łamane dla ominięcia przeszkód w celowaniu, przy równoczesnej oszczędności materiałów i kosztów. Po analizie metody boków i metody kątów dla ustalenia elementów potrzebnych do wyznaczenia łamanej wizury stwierdza Autor, że obie metody dają tę samą dokładność i że wizury takie mogą być w niezbędnych, ale wyjątkowych wypadkach stosowane także w triangulacjach II rzędu.

—    W. Ruger — X Górniczo-Hutniczy Zjazd Akademii Górniczej we Frcibcrgu. — Sprawozdanie ze zjazdu w dniach 28—31 maja 1958 r., w którym wzięli udział delegaci z 18 państw. Między innymi prof. T. Kochmański z Krakowa wygłosił tam referat pt. Całkowa teoria ruchów ziemi pod wpływem kopalnianego urobku.

—    Przegląd wydawnictw: Wykonanie map topograficznych 1:25 000 i 1:10 000 na podstawie zdjęć fotogrametrycznych i stereotopograficznych (G. i K. Moskwa, 1956, nr 8

1    „Trudy ZNIIGAiK” Moskwa, 1957, nr 122). Nowa metoda wyrównania sieci triangulacyjnych przy użyciu automatów rachunkowych („Nordiska geodetmótet” Iielsingfors 1956).

—    Dział młodego technika — O. Sust — Geograficzne — Soldnera i Gauss-Kriigera konforemne współrzędne.

Zeszyt 9 — wrzesień 1958 r. Dpi. inż. K. Bematzky — Powołanie centralnego ośrodka pracy geodezyjnej, fotogrametrycznej i kartograficznej. — Ośrodek pomocniczy dla rady technicznej przy Prezydium Rady Ministrów NRD.

—    Dpi. inż. M. Simon — Pomiary odkształceń zapór wodnych. — Opis fizykalnych metod i przyrządów do pomiaru odkształceń. Cz. I.

—    Dpi. inż. K. Szangolies — Przyczynek do „metody nieskażonego modelu”. — Metoda ta ze względu na dużą względną dokładność, uniwersalne możliwości stosowania oraz małe wymagania w stosunku do przyrządów i personelu ma duże widoki powodzenia i stosowana jest od wielu lat w dużym zakresie w ZSRR. Autor podaje jej szczegóły, analizuje dokładność wyznaczenia wysokości, bada wybór fotopunktów i wskazuje możliwości dalszego uproszczenia.

—    K. Ziemer — Uproszczone wykonanie matryc do krycia farbami lub cieniowaniem. —

—    Dpi. inż. M. Oberlduter. — Wektorowe wyrównanie wyznaczenia punktu wciętego według Friedricha. — Wektorowe wyrównanie Friedricha (1921) jest absolutnie ścisłe ^{1 c}.° dokładności nie ustępuje czysto rachunkowej metodzie. Jego zalety polegają na szybkości i przejrzystości. Jeżeli metoda ta nie przyjęła się dotychczas w praktyce, to powodem tego jest brak przyzwyczajenia i pewne trudności w opanowaniu tego sposobu rachunkowego. Autor pragnie uzupełnić braki publikacji Friedricha w ułatwiających uzasadnieniach matematycznych płaskich wektorów za pomocą liczb zespolonych. (Cz. I).

Mgr inż. W. Chojnicki

472