4631369655

1012 R W. ADAMIAK, W Z. ANTKOWIAK

z Zakładem Hodowli Roślin PAN określił struktury szeregu nieznanych dotąd alkaloidów pochodnych spartciny i lupaniny, a także skład naturalnych mieszanin związków azotowych występujących w określonych biotypach, gatunkach i fazach rozwoju roślin łubinowych. Od początku lat 60., w wyniku unowocześnienia warsztatu badawczego przez wzbogacenie „klasycznych” technik chromatograficznych o metodę cienkowarstwową, elektroforezę wysokonapięciową i zastosowanie żelów dekstranowych (Scphadexów) oraz przez szerokie stosowanie widm UV, IR i NMR, a także przez opanowanie mikrotcchniki miareczkowania potcnejometryczncgo w roztworach nicwodnych (umożliwiającej określenie właściwości protonodonoro-wych i akceptorowych), badania składników chemicznych łubinu stały się szczególnie efektywne. Doprowadziły one nic tylko do izolacji i określenia struktury nowych alkaloidów typu angustyfoliny, multifloriny i estrów pochodnych 13-hydrok-sylupaniny i łupininy, ale także do ustaleń subtelnych zależności konfiguracyjno-konformacyjnych od czynników wcwnątrzcząsteezkowych i oddziaływania środowiska cząsteczki. Działalność w lej dziedzinie uległa następnie ewolucji w kierunku badania zależności katalizy wcwnątrzcząstcczkowej od struktury molekularnej i krystalicznej związku organicznego. Badania te miały na celu poznanie mechanizmu katalitycznego działania enzymów w procesach biologicznych i były realizowane w oparciu o stosunkowo proste związki modelowe typu cyklicznych dwu-amin.

Drugim obszarem działalności naukowej Profesora były ro/.poczęte w 1070 r. badania kwasów nukleinowych. Dotyczyły one przede wszystkim izolacji tRNA z roślin i ustalenia ich struktury oraz syntezy oligorybonukleotydowyeh fragmentów tRNA o odpowiedniej sekwencji, charakterystycznej dla określonej czynności biologicznej tRNA. Ponadto, badania dotyczyły modyfikacji tRNA i wpływu kationów na dynamiczną i zróżnicowaną pod względem właściwości fizjologicznych konformację fragmentów tRNA, a także roli kwasów nukleinowych w biosyntezie białka.

Już pod koniec lat 70., a więc w ciągu zaledwie kilkuletniego okresu czasu, zespół Profesora M. Wiewiórowskiego odnotował kilka znaczących w skali światowej osiągnięć naukowych. Do najbardziej znamiennych należy zaliczyć opracowanie nowej strategii syntezy oligorybonuklcotydów, z użyciem specyficznie blokowanych nukleotydów jako komponentów kluczowych, która wykorzystano do przeprowadzenia syntezy hcptarybonuklcotydu o sekwencji odpowiadającej pętli anty-kodonowej inicjatorowego tRNA^Mut (specyficznego dla metioniny), zawierającego hipermodyfikowaną adenozynę. Ponadto, wyodrębniono z nasion I.upimts luti-us tRNA^Phci po raz pierwszy określono picrwszorzędowąjcgo strukturę.

W miarę upływu czasu i rozwoju naukowego uczniów Profesora, wiele ich osiągnięć w kolejnych latach, wywodzących się z utworzonego przez Profesora zespołu, nie było firmowane Jego nazwiskiem. Przestrzegał On bowiem zasady, że współautorstwo określonej publikacji może wynikać jedynie ze wspólnego, aktywnego uczestnictwa w badaniach w niej opisanych. Będąc wierny tej zasadzie, Profesor opublikował 207 prac naukowych.