4640480752

118 S. GLADOS. M. MACIEJEWSKI

2.1. ZASTOSOWANIA AGROTECHNICZNE

W roślinach woda jest niezbędna do fotosyntezy. Do wyprodukowania 1 g biomasy potrzeba 0,3-1 kg H_zO. Tymczasem większość wody wycieka z gleby nieproduktywnymi kanałami, co w szczególności cechuje ziemie piaszczyste. Część wilgoci wyparowuje. Rola hydrożeli sprowadza się więc do zwiększania retencji wody w glebie. Wystarczy w tym celu użyć 0,05-0,2% wag. super absor-bentu, licząc na suchą masę [119], ażeby woda nie przeciekała przez kapilary piaszczystego gruntu. Zatrzymany zostaje nie tylko jej odpływ grawitacyjny, lecz także wyparowanie. Z uformowanego podłoża superabsorbentowego roślina jest w stanie pobrać 90% zawartej tam wody. Hydrożel ulega wtedy skurczeniu i ponownie pęcznieje po kolejnym nawodnieniu przez deszcz lub przez sztuczną irygację.

Hydrożel charakteryzowany jest przez tzw. pęczliwość, który to parametr zdefiniowany jest masą suchego superabsorbentu potrzebnego do zamiany 1 dm³ wody na „strukturalne nielejne podłoże” [120]. Pęczliwość 33 oznacza np., że do tej zamiany potrzeba 30 g suchego hydrożelu (1000/30 = 33). W warunkach nawożenia pęczliwość będzie maleć ze względu na rosnącą siłę jonową. Termin „woda lejna” oznacza, iż wycieka ona pod wpływem ciążenia. Aktualnie firma „EKOCHEM” S.A. produkuje 9 hydrożeli, ogólnie nazywanych EKOSORB, różniących się pęczliwością w wodzie destylowanej w zakresie 15-100. Zabieg polegający na wprowadzeniu do gleby superabsorbentu poprawia jej pojemność wodną na co najmniej kilka lat [121].

Hydrożel może także służyć do otoczkowania nasion. Może być ponadto wprowadzany do mieszanek nawozowych w celu spowolnienia dozowania, a także zahamowania wypływu wraz z przeciekającą wodą [122]. Ma to duże znaczenie podczas siewu, ponieważ otoczkowanie nawozów oznacza zmniejszenie ich strat (co także ma związek z ochroną środowiska naturalnego).

Ogromne możliwości wyłaniają się przed superabsorbentami w rekultywacji hałd. Chodzi o sporządzenie sztucznej gleby [123], która na trwale powinna się związać ze spopielonym, ruchliwym podłożem. Oprócz hydrożelu do preparowania sztucznych mieszanek glebowych używa się jeszcze torfu i węgla brunatnego. Wszystkie składniki razem umieszcza się na tanich odpadowych włókninach i po zasianiu układa się takie maty glebowe na zboczach wysypisk.

Niezależnie od otoczkowania nawozów, otoczkuje się także pestycydy, zmniejszając w ten sposób ich zużycie i chroniąc otoczenie przed szkodliwymi skutkami ich stosowania.

Sporządza się także sztuczną ziemię do doniczek do ulokowania ciętych kwiatów, aby długo utrzymywały świeżość [ 124]. Do tego celu nadaje się modyfikowana skrobia.