5169916109

Wanda MATWIEJCZUK

CENTRUM INFORMACYJNE UNIWERSYTETU PALACKEHO W OŁOMUŃCU

Tradycje uniwersyteckie Ołomuńca sięgają XVI wieku, kiedy Vilćm Prusinovski z Vickova w 1566 roku podjął się dzieła utworzenia w tym mieście akademickiego ośrodka jezuickiego. W 1573 roku papież Grzegorz XIII i cesarz Maksymilian II przyznali założonej uczelni wszelkie prawa, jakie nadawano wówczas europejskim uniwersytetom. Przez ponad dwieście lat Uniwersytetem w Ołomuńcu kierowali jezuici. Jako pierwszy założony został wydział filozoficzny a od 1679 roku wprowadzono studia prawnicze. Przy Uniwersytecie powstała bogata biblioteka naukowa. W okresie wojny trzydziestoletniej cenne zbiory uległy rozgrabieniu i zniszczeniu, najazd szwedzki poczynił wiele strat w nauce i kulturze czeskiej. W drugiej połowie XVIII w. nastąpił kolejny bardzo trudny okres w dziejach Ołomunieckiego Uniwcr sytetu. W 1773 roku jezuici przestali zarządzać Uczelnią, w pięć lat później doszło do przeniesienia jej do Brna. Powrót do pierwotnej siedziby nastąpił w 1782 roku, nie była to już jednak uczelnia wyższa a jedynie liceum, przy którym działało studium medyczno-chirurgiczne. Zwrot włosach tej szkoły wyższej nastąpił dopiero w 1827 roku, kiedy to cesarskim postanowieniem przywrócono Ołomuńcowi Uniwersytet. Na cześć panującego nadano mu nazwę C.K. Frantiśkova Univerzita.

Dzieje nauki w Europie ściśle wiążą się z historią i polityką. „Wiosna Ludów" i powstanie w Pradze w czerwcu 1848 roku mocno zaważyły na sytuacji Uniwersytetu. Studenci i nauczyciele akademiccy połączyli się w powstaniu z robotnikami, powstańczy protest został stłumiony przez wojsko austriackie. Uniwersytet popadł w niełaskę, od 1851 roku powoli następowała jego likwidacja. Całkowicie zniesiono jego działalność cesarskim dekretem w 1860 roku. Pomimo wielu przeszkód tradycja nie uległa przerwaniu, naukę kontynuowano nadal na wydziale teologicznym, zabezpieczając zbiory biblioteczne Uniwersytetu przy tym wydziale.W 1919 roku wydział otrzymał nazwę CyrilometodĆjskś Bohosloveckś Fakulta, rozwinął swoją działalność i zachował uniwersytecki charakter przejętej biblioteki.

Ten okres uczelni wyższej w Ołomuńcu, który rozpoczął się w drugiej połowie XVI stulecia i trwał do XVI wieku nazwano okresem „Starego Uniwersytetu”. Kilkuwie-kowy wysiłek nie został zaprzepaszczony, tradycje naukowe Ołomuńca kontynuowano