Wanda MATWIEJCZUK Uniwersytet Opolski Biblioteka Główna
Można stworzyć modelową instytucję na miarę wyobraźni zawodowej specjalistów na podstawie nowoczesnych standardów technologicznych i organizacyjnych, ale to, czy stanie się ona efektywną inwestycją, będą mogli orzec odbiorcy i użytkownicy, korzystający z jej produktów i usług. Jako uczestnicy życia publicznego cenimy najbardziej te przedsiębiorstwa i organizacje, które skutecznie zaspokajają nasze potrzeby. Jeżeli odwołamy się do użytego tu określenia „potrzeba”, to z jego definicji zorientujemy się, że jest to „stan braku” czegoś, co dla jednostki jest nieodzownym warunkiem egzystencji i rozwoju”1. Potrzeba czytania i korzystania ze
źródeł wiedzy wiążą się z przekonaniem człowieka o wartości „uprawiania lektury”
* * 2 • * •
oraz wartości pozyskiwania wiedzy i informacji . W toku postępu cywilizacyjnego, wyrażającego się między innymi wzrostem produkcji wydawniczej, zmianą i różnorodnością form książek i czasopism, biblioteki powiększały swe zasoby zarówno pod względem liczby, jak i bogactwa treści, wprowadzały nowe technologie, a także innowacje w infrastrukturze dostępu do informacji i w organizowaniu działalności na rzecz czytelników. Biblioteka jako organizacja, do której początkowo należało przede wszystkim gromadzenie i udostępnianie księgozbioru, szybko dostosowywała się do otoczenia społecznego, które kierowało ku niej coraz to nowe i większe oczekiwania. Odzwierciedleniem przemian zachodzących w środowisku zewnętrznym i wewnętrznym biblioteki oraz rosnących i zmieniających się potrzeb społecznych może być ewolucyjność określenia osoby korzystającej ze zbiorów i usług
1 J. Reykowski, Z zagadnień psychologii motywacji, Warszawa 1982, s. 91-92. Zob. także: W. Jakubowski, Czynniki regulujące potrzeby człowieka. W: Wiedza o społeczeństwie. Zarys wykładu, red. K.M. Wojtasz-czyk, W. Jakubowski, Warszawa 2000, s. 33.
2 ■ 9 J. Andrzejewska, Kultura czytelnicza jednostki jako program edukacji czytelniczej i przedmiot badań,
„Studia o Książce” 1989, t. 18, s. 32.