5213062340

porusza. Rąką chce wgnieść piłkę pod wodę, piłka wyślizguje się znowu, tańcząc wraz z trawką i kwiatkiem. Marcin woła do Przemka: "Zobacz, jak tańczą" - przygląda się chwilę. Marcin znowu ręką popycha piłkę. Zabiera piłkę i odbija na chodniku.

Beata G. 3; 6    5’ prot. 489

Beata mydli ręce - piany jest bardzo dużo. Klaszcze w dłonie - piana pryska na boki. Bierze mydło i dalej obraca nim na boki wytwarzając więcej piany. Odkłada je. Ogląda utworzone małe bańki mydlane - dotyka palcem i "rozbija je". Dotyka językiem, bańki pękają. Znowu dotyka palcem. Dmucha w nie. Teraz płucze ręce i wyciera je.

Jerzy C. 6;2    15’ prot. 519

Dzieci puszczają w miednicach z wodą okręciki zrobione z łupinek orzechów. Jurek puszcza okręcik, wydaje odgłos:

"sz...sz...". Popycha okręcik. Okręcik płynie krótko. Jeszcze raz popycha okręcik. Ręką porusza wodę. Tworzą się fale. Okręcik obraca się w kółko. Jurek porusza wodę z drugiej strony. Tworzą się fale i znowu okręcik obraca się w drugą stronę. Jurek porusza teraz z dwóch stron wodę. Okręcik płynie prosto. Jurek teraz cały czas w ten sam sposób wywołuje fale. Mówi do Damiana: "Chodź, wyścigujemy się łódkami". Chłopcy podejmują zabawę ze współzawodnictwem, sposobem zaproponowanym przez Jurka. •

Zaprezentowane protokoły są reprezentatywnymi przykładami zabaw badawczych zakwalifikowanych do grupy piątej. Wszystkie świadczą o badaniu i wykrywaniu przez dzieci pewnych właściwości ciał stałych i cieczy. Zabawy dzieci młodszych (Dorota Dz. prot. 412, Magdalena S. prot. 405, Barbara P. prot. 463, Marcin R. prot. 493, Beata G. prot. 489) charakteryzują się wykrywaniem przez nie najbardziej podstawowych cech różnych ciał: kruszenie lodu, robienie śladów na śniegu, właściwości kleju, pływanie piłki, trawek i rozbijanie baniek mydlanych. Zabawy dzieci starszych (Robert Sz. prot. 475, Jerzy C. prot. 519) są bardzo skomplikowne w swej treści i samym przedmiocie badań. Dzieci interesuje gładkość powierzch-

127