i automatyzacji procesów technologicznych w przemyśle materiałów ogniotrwałych dają ujęcie wszystkich podstawowych operacji jednostkowych procesu technologicznego produkcji wyrobów. Obrazują one równocześnie rozległość tematyki i wskazują na konieczność włączania do jej rozwiązywania zespołów projektowo-badawczych i wdrożeniowych, reprezentujących różne specjalności. Rozwój nowoczesnych systemów sterowania i automatyzacji wymaga, aby równocześnie z doskonaleniem organizacji metod produkcji, kontroli procesu oraz kontroli wyrobów gotowych unowocześnić rozwiązania projektowe modernizowanych zakładów przetwór czych oraz wprowadzić nowoczesne komputerowe systemy ich sterowania oraz zarządzania.
LITERATURA
[1] Geryń W.: Wykład na kursach doskonalenia zawodowego techników pracujących w zakładach produkcji materiałów ogniotrwałych
ORGANIZACJA
Doc. dr inż. JAN WÓJCICKI
prof. dr hab. inż. BOLESŁAW ZIEMBA
Instytut Szkła i Ceramiki, Oddział w Krakowie
Jednym z ważniejszych użytkowników materiałów ogniotrwałych jest przemysł szklarski. Przemawia za tym nie tylko globalny tonaż, ale również duża gama asortymentów tych materiałów zużywanych w produkcji szkła oraz stawiane tym materiałom specyficzne wymagania jakościowe. W hutnictwie szkła materiały ogniotrwałe są stosowane do budowy pieców, w tym szczególnie pieców wannowych, w których jest wytapiana masa szklana. W piecach tych mają one bezpośredni lub pośredni kontakt z topiącymi się surowcami szklarskimi, lub powstałą z surowców masą szklaną, w czego wyniku wpływają na jakość produkowanego szkła. W szkle będącym tworzywem przezroczystym są widoczne wszelkiego rodzaju obce ciała, w tym wtrącenia, które są wynikiem procesu korozji lub erozji materiałów ogniotrwałych. Odnosi się to zarówno do wtrąceń krystalicznych, zwanych popularnie „kamieniami” jak i szklistych w postaci smug, węzłów, nici itp. Wtrącenia te obniżają jakość wyrobów szklanych lub nawet dyskwalifikują te wyroby.
Poza oddziaływaniem na jakość wyrobów szklanych materiały ogniotrwałe w zasadniczy sposób determinują czas trwania kampanii pracy pieców szklarskich, albowiem jakość tych materiałów ma istotny wpływ na ich zużycie na jednostkę wytopionej masy szklanej. W miarę podwyższania jakości materiałów ogniotrwałych, optymalizacji konstrukcji pieców wannowych, optymalizacji procesów cieplno-technologicznych topienia szkła kampania pracy wannowych pieców szklarskich ulegała stałemu wydłużaniu, osiągając dziś okres dziesięcioletni, mimo stosowania względnie wysokich temperatur topienia powyżej 1 500°C.
Nie ulega wątpliwości, że jakość materiałów ogniotrwałych ma kapitalne znaczenie w produkcji szkła, wpływą-jąc nie tylko na jakość produkcji, lecz także na koszty wytwarzania, a tym samym na konkurencyjność wyrobów szklanych.
Szkło należy do najwspanialszych tworzyw jakie udało się człowiekowi wytworzyć w ciągu wieków jego istnienia. Jest to tworzywo znane od wieków, ale nie poznane do końca i przez to wiecznie młode. Nowoczesne wysoko rozwinięte techniki badawcze, będące coraz bardziej dostępne, umożliwiają poszerzenie stanu wiedzy o strukturze i właściwościach szkła, otwierając szeroki zakres niejednokrotnie niekonwencjonalnych, bardzo odpowiedzialnych jego zastosowań.
Szkło odznacza się wieloma właściwościami i zaletami, których nie posiadają inne tworzywa i materiały. Podstawową istotną jego właściwością-zaletą jest niewątpliwie przezroczystość, umożliwiająca przepuszczanie promieniowania świetlnego, co umożliwia oglądanie obiektów znajdujących się za szkłem. Odnosi się to zarówno do okiennego szkła płaskiego, szkła dla motoryzacji, opakowań szklanych, szkła gospodarczego, optycznego
Ceramika - Materiały Ogniotrwałe nr 1/98 29