5224572621

4.2. Połączenia konstrukcyjne stosowane w przemyśle chemicznym

4.2.1. Materiał nauczania

W każdej maszynie występuje wiele elementów o charakterze uniwersalnym, których budowa i działanie są podobne w różnych rodzajach maszyn. Do takich części można zaliczyć: wszelkiego rodzaju śruby i nakrętki, podkładki, łożyska, wały, przekładnie napędowe. Części te w większości są znormalizowane, co umożliwia ich zastosowanie w różnych maszynach bez dokonywania zmian wymiarów lub kształtów tych części.

| Części maszyn |

| /-o?fqr?ng]

I—[ gwintowe —| klinowe

!-[*Ś

-j ^waiy >

I—| łożyska

—| klejone

Rys. 6. Schematyczne zestawienie ważniejszych grup części maszyn [2, s. 38]

Połączenia rozłączne to takie, które można rozłączyć ponownie bez uszkodzenia elementów łączonych i łączących. Do grupy połączeń rozłącznych zalicza się: gwintowe, klinowe, wpustowe, wielowypustowe, sworzniowe oraz kołkowe, sprężyste i rurowe.

Połączenia gwintowe. W połączeniach tych podstawową rolę odgrywa gwint. Teoretyczny zarys gwintu wynika z linii śrubowej, która powstaje przez owinięcie równi pochyłej wokół walca. Gwint tego rodzaju jest gwintem walcowym (istnieją też gwinty stożkowe). Zarysy gwintów, jak i ich szczegółowe wymiary, są określone przez normy. Do określenia gwintu wystarczy podać jego średnicę nominalną i skok.

Jeżeli gwint jest wykonany na wałku, to otrzymuje się śrubę, jeżeli zaś jest wykonany w otworze, to otrzymuje się nakrętkę. W połączeniach śrubowych stosuje się śruby, wkręty i nakrętki. Śruby są to łączniki gwintowane z łbem dostosowanym do zakręcania ich kluczem. Kształty i wymiary śrub są znormalizowane. Najczęściej są stosowane śruby z łbem sześciokątnym. Charakterystycznymi są śruby noskowe, stosowane najczęściej do łączenia lemieszy i odkładnic ze słupicami korpusów płużnych (rys. 7).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

13