Z ŻAŁOBNEJ KARTY 243
przez wiele lat szkoliła wszystkich od podstaw. Nie podjęła żadnej samodzielnej pracy naukowej mimo różnych propozycji. W 1948 r. opracowała obszerny referat „O zadaniach polskich bibliotek naukowych w zakresie czytelnictwa naukowego” na międzynarodowy kurs bibliotekarski zorganizowany w Anglii przez UNESCO i IFLA. Brała też udział w pracach bibliograficznych, związanych z historią Polski i Warszawy.
W 1951 r. W. Sokołowska została aresztowana i skazana w procesie politycznym na 12 lat więzienia, w związku z udzieleniem pomocy ukrywającemu się działaczowi politycznemu Henrykowi Józewskiemu 1. Zwolniono Ją w 1954 r. z powodu złego stanu zdrowia, zrehabilitowano w 1960 r.
Do BUW wróciła w 1957 r. Mimo nawału zajęć przygotowała i wydała w 1959 r. książkę Dzieje Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie 1939-1945, stanowiącą dziś główne źródło do tego okresu historii biblioteki.
W latach sześćdziesiątych wzięła intensywny udział w pracach Komisji ds. Katalogowania Alfabetycznego przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Chodziło
0 zapoczątkowanie prac nad nową instrukcją i nad ujednoliceniem zasad katalogowania. Jako jej przewodnicząca, zawsze rozumiejąc dobrze potrzebę przyszłego rozwoju metod pracy w bibliotekarstwie światowym (chociaż dzisiejsza era skomputeryzowanej rzeczywistości bibliotecznej daleko odbiegła od Jej starań o nadanie każdemu odcinkowi opracowania alfabetycznego znamion indywidualnej odpowiedzialności) podjęła się ogromnego trudu i — głównie sama na początku — opracowała kilka obszernych tematów (m.in. stosowanie hasła korporatywnego), studiowała literaturę tych zagadnień, korespondowała z grupą roboczą IFLA, opiniując jej propozycje. Opublikowała też kilka artykułów z tej dziedziny. Przygotowała 2 obszerne spisy nazw polskich władz ustawodawczych i wykonawczych oraz polskich anonimów klasycznych, opublikowane później w wydawnictwach IFLA. Opracowała i opublikowała w Słowniku pracowników książki polskiej kilka biogramów wybitnych osób ze świata bibliotekarskiego, z którymi zetknęła się w swoim życiu zawodowym.
Obdarzona niezwykle wierną pamięcią, chętnie dzieliła się swoimi wspomnieniami. Odbyła kilka zagranicznych podróży i wędrówek turystycznych po kraju. Wymagająca najwięcej od siebie, ale i od innych, wytwarzała respekt dla swojej osoby. Skromna i nie zabiegająca o jakiekolwiek osobiste korzyści, oddana w przyjaźni i pomagająca innym, w sprawach ważnych była autorytetem najwyższej próby.
Przechodząc w lipcu 1973 r. na emeryturę, pozostawiła zorganizowaną do najdrobniejszych szczegółów strukturę Oddziału, z jego planami i statystyką wyników pracy, zespół wyszkolonych pracowników z kolejnego pokolenia, a przede wszystkim wzorzec osobisty — na jaki wciąż się powołujemy — człowieka o szerokich horyzontach, oddanego bez reszty swemu powołaniu, wyjątkowej pracowitości i ofiarności.
W latach sześćdziesiątych w uznaniu Jej zasług dla bibliotekarstwa polskiego została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz otrzymała nagrodę im. Heleny Radlińskiej II stopnia.
Dożyła siędziwego wieku 93 lat — zmarła 24.01.1996 r.
Obszerny wywiad z dr Wandą Sokołowską — przeprowadzony przez Annę Romańską
1 Hannę Zasadową — wraz z bibliografią Jej prac opublikowany został w Przeglądzie Bibliotecznym 1987 z. 1 s. 5-26.
Barbara Litwiniukowa
Maszynopis wpłynął do redakcji 18 lipca 1996 r.
Por. P. Mitzner Milczenie Józewskiego. — H. Józewski: Życie konspirowane. „Karta" 1991 nr 5 a. 43-82 [wypowiedź W. Parys-Sokołowskicj s. 67-72].