5399619968

czych atomów i cząsteczek, efekt reakcji chemicznej przebiegającej pomiędzy nimi byłby zbyt mały, jak na fizyczne możliwości jego wykrycia. W praktyce bada się reakcje zachodzące pomiędzy olbrzymimi liczbami atomów lub cząsteczek, którym odpowiadają mierzalne ilości reagentów. Dlatego zaistniała potrzeba zdefiniowania takiej chemicznej jednostki licz-ności cząstek materii, która zawierałaby ściśle określoną i dostatecznie dużą liczbę jej elementów (atomów, cząsteczek, jonów itp.), a która byłaby mierzalna w skali makroskopowej. Współczesną jednostką odnoszącą się do wszelkiego rodzaju elementów materii, takich jak wspomniane już atomy, cząsteczki czy jony jest mol.

Mol jest to liczność cząstek materii (atomów, cząsteczek, jonów itp.) równa liczbie atomów zawartych w masie 0,012 kg izotopu węgla ¹²C.

Ponieważ bezwzględna masa atomu węgla ^l2C wynosi 1,9926 • 10^-23 g, to liczba atomów ^l2C znajdująca się w 12 g węgla ^l2C wynosi:

12,000000 g

1,9926 10²³ g 6,02228 10²³

Na to tzw. liczba Avogadro wyrażająca liczbę cząstek stanowiącą jeden mol materii. Do obliczeń przyjmuje się jej przybliżoną wartość wynoszącą 6,022-10²³.

Bardzo ważne znaczenie posiada w chemii pojęcie masy molowej, którą definiujemy jako masę jednego mola cząstek materii (atomów, cząsteczek, jonów itp.). Masa molowa jest wielkością makroskopową w odróżnieniu od mas atomowych i cząsteczkowych, będących wielkościami mikroskopowymi, a więc odnoszących się do pojedynczych cząstek. Masa molowa jest 6,022 • 10²³ (liczba Avogadro) razy większa od masy atomu lub cząsteczki, bo tyle cząstek znajduje się w jednym molu materii. Liczbową zależność pomiędzy liczbą moli (n), masą (m) i masą molową (M) podaje wzór:

(2.1) gdzie: n - oznacza liczbę moli, m - masę substancji w gramach, M - masę molową.

Przykład 2. Korzystając z układu okresowego obliczyć w gramach masę 1,5 • 10²³ atomów wapnia.

Rozwiązanie. Masę 1,5 • 10²³ atomów wapnia oblicza się mnożąc tę liczbę przez masę jednego atomu wapnia:

m_Na = 1,5 • 10²³ • 40 u = 1,5 • 10²³ • 40 • 1,66 • 10'²⁴g = 9,96g

Przykład 3. De moli stanowi 80 g siarki ?

19