5439978843

206

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

Nr 9

niema montera fachowca, tylko najwyżej domorosły monter bez kwalifikacyj. Inkasenci elektrowni winni z zasady być monterami, a przy odczytywaniu liczników i regulowaniu należności za prąd powinni wykonywać drobne naprawy. W razie potrzeby naprawy większej, monter powinien spisać potrzebny materjał i podać elektrowni, a ta pośle osobno drugiego montera dla doprowadzenia instalacji do porządku. Niejednokrotnie np. zdarza się, że z powodu drobnego uszkodzenia silnik czy to do pompy, czy też do innych celów jest tygodniami nieczynny. Elektrownia na tern wiele traci.

Monter - inkasent winien być jednocześnie akwizytorem nowym instalacyj, które są zawsze w każdej miejscowości jeszcze do wykonania i jeżeli zainteresować go małą prowizją, to zawsze wyszuka nowych odbiorców, którzy jeszcze z prądu nie korzystają.

4) Sprawa parcelacji majątków. W ostatnim czasie dużo parceluje się majątków, czy to przez Bank Rolny czy też prywatnie, i prace nad wykonaniem reformy rolnej będą napewno jeszcze długi czas prowadzone. Jak miałem możność się przekonać, na majątkach rozparcelowanych nie uwzględnia się przy parcelacji sprawy przyszłego zelektryfikowania stworzonych kolonji. Zdaję sobie sprawę z 'tego, że przy parcelacji odgrywa główną rolę czynnik wyłącznie fachowo - rolny, jednak przypuszczam, że można byłoby wiele zrobić dla przyszłej elektryfikacji,

0    ileby się tę sprawę uwzględniło przy projektowaniu parceli. Obecnie ta sprawa nie jest jeszcze bardzo ważna, jednak gdy dużo majątków zostanie rozparcelowanych i nastąpi intensywna elektryfikacja wsi, co bezwzględnie w najbliższej przyszłości musi nastąpić, okaże się, że wiele miljo-nów złotych będziemy musieli wydać niepotrzebnie tylko dlatego, że przy parcelacji ta sprawa nie była przewidziana.

W referacie swoim zupełnie świadomie pominąłem tak ważne zagadnienia, jak:    rentowność, koszty eksploatacji

1    rozbicie ich na poszczególnych odbiorców, zużycie ener-gji elektrycznej przez różne maszyny rolnicze i koszty napędu maszyn w porównaniu z lokomobilą i silnikami spa-linowemi. Uważam, że sprawom tym winien być poświęcony specjalny referat na przyszłym zjeździe SEP.

NORMALIZACJA W BUDOWIE SIECI ŚREDNICH NAPIĘĆ

In*. B. WltwIAskl

Streszczenie. Autor uzasadnia potrzebę normalizacji niektórych elementów sieci średnich napięć i zakreśla granice projektowanej normalizacji. Następnie są bliżej rozważone zagadnienia norm na przewody, słupy drewniane, haki i trzony, izolatory, zaciski i łączniki.

Normalizacja materjałów i konstrukcyj z zakresu sieci napowietrznych średnich napięć miałaby na celu, podobnie, jak i w każdej innej dziedzinie elektrotechniki:

1)    zmniejszenie ilości typów stosowanych materjałów, a zatem ułatwienie produkcji i zakupu;

2)    obronę dostawcy przed nieusprawiedliwionemi żądaniami odbiorcy materjałów;

3)    rozpowszechnienie właściwych konstrukcyj i wyeliminowanie z rynku i z użycia konstrukcyj błędnych;

4)    ułatwienie wykonania nowych urządzeń przez usunięcie potrzeby konstruowania w każdym wypadku, kiedy można przyjąć odpowiednie normy, gdy są one do dyspozycji;

5)    w zastosowaniu do sieci elektrycznych przybywa jeszcze specjalny wzgląd — stosowanie znormalizowanych konstrukcyj przy skrzyżowaniach z obcemi przewodami i innemi objektami, kiedy jest wymagane obostrzenie. Istnienie odpowiednich normalnych konstrukcyj np. słupów, uprościło i ułatwiłoby wykonanie projektów skrzyżowań.

Należy uwzględnić jednak, że normalizacja nie może przekraczać pewnych zgóry zakreślonych granic. Opracowanie norm np. na konstrukcje, dotyczące linji na 60 lub 100 kV, jest obecnie całkowicie zbyteczne — z norm takich nie korzystałby żaden budowniczy linij lub wytwórca materjałów, ponieważ urządzeń na tak wysokie napięcia buduje się niewiele i żadne z nich nie jest „typowem". Są to większe linje przesyłowe, budowane z uwzględnieniem własnych specjalnych warunków co do materjału słupów, rozpiętości, rodzaju izolatorów, linki odgromowej i l. p. To lub inne rozwiązanie zależy głównie od przeznaczenia linji i wagi, jaką się przywiązuje do pewności ruchu, oraz od wielkości kapitału, przeznaczonego na sieć.

Inaczej rzecz się ma ze średniemi napięciami 6, 15 i 30 kV, które mają w elektrowniach okręgowych charakter napięć rozdzielczych dla obszarów o rozległości nie przekraczającej zazwyczaj 75 km. Sieci te są w różnych zakładach elektrycznych budowane dość podobnie i poglądy na nie z punktu widzenia dopuszczalnego kosztu 1 km, ważności sieci, jakości materjałów są dość zbieżne. Wobec braku normalizacji elementów sieci każdy kierownik budowy lub eksploatacji konstruuje je na własną rękę i ozę-sto na własną rękę robi wynalazki już dawno dokonane. Tak prosta rzecz, jak np. hak do drzewa dla izolatorów na 6 kV, jest wykonywana w b. rozmaity sposób (p. rys. 2). Fabryki porcelany mają zapotrzebowanie na izolatory stojące dla średnich napięć i wyrabiają takowe, przyczem wobec braku norm i konieczności znalezienia wyjścia z sytuacji wyrabiane są pewne typy, zwyczajowo żądane przez odbiorców i zbliżone do niektórych zagranicznych modeli. Niektóre elektrownie usiłują też stworzyć własną normalizację materjałów, która, nie mając powszechności, chybia celu.

W niektórych krajach prace normalizacyjne w dziedzinie elektrotechniki podjęły wielkie fabryki materjałów elektrotechnicznych, rozporządzające powaźnemi pracowniami badawczemi oraz warsztatem doświadczalnym w postaci licznych wykonanych przez siebie dostaw i instalacyj. W naszych warunkach, jak sądzę, praca ta winna przypaść Stowarzyszeniu Elektryków Polskich.

Znormalizowanie elementów sieci średnich napięć ułatwiłoby budowę sieci mniejszym zakładom, które nie mają wystarczającego personelu i doświadczenia dla stworzenia własnych konstrukcyj i które najchętniej wezmą jako wzór normalne haki, izolatory i t. p.

Celowem byłoby opracowanie normalizacji następujących elementów konstrukcyjnych napowietrznych linji średnich napięć:

przewody, słupy drewniane, haki i trzony, izolatory,