5439978913

230

PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY

Nr 9

gości czoła fali w p. sck i w przeważnej większości są falami wtórnemi, wywołanemi przeskokiem gdzieś na niezabezpieczonym odcinku linji. Fale te podczas przebiegu w strefie ochronnej muszą ulec takiemu tłumieniu, by nie uszkodziły urządzeń stacyjnych nawet po odbiciu się. Opie-

£

rając się na formule tłumienia Fousta: e    .i bio-

1kEx    1

rąc pod uwagę spółczynnik odbicia o. otrzymuje się wzór na długość odcinka chronionego:

kE

E — amplituda fali wchodzącej w strefę chronioną, e — napięcie przeskoku izolacji stacji, ew. napięcie przeskoku iskierników ochronnych, dla opóźnienia czasowego 2 do 3 ;«• sek, k — stała tłumienia, wynosząca dla fal ściętych 0,0003, dla fal krótkich 0,0006,

a — spółczynnik odbicia, zależny od pojemności urządzeń stacyjnych i kształtu fali. Na podstawie danych doświadczalnych ustalono tabelę następującą:

C | 0,2    0,5    1    2    3    5 \i.F

a |    1.95    1.8    1.5    1.15    0,9    1.6

Obszerna statystyka przepięć, prowadzona w St. Zjednoczonych od szeregu lat, wykazała niezbicie korzyść stosowania przewodów odgromowych. Należy tylko jeszcze raz podkreślić, iż przewód odgromowy wtedy tylko spełnia swe zadanie, gdy prócz zachowania odpowiednich odległości, opór uziemienia słupów utrzymany jest na odpowiednio niskim poziomie.

Bibljografja.

1.    Petersem Der Schutzwert von Blitzseilen, ETZ r. 1914, str. 1.

2.    Bewley: Traveling waves on transmission systems. AIEE Trans. t. 51, styczeń.

3.    Bewley: Traveling waves due to lightning, AIEE Trans. t. 48, str. 1050.

4.    Bewley: Critiąue of ground wire theory, AIEE Trans. t. 50, wrzesień.

5.    Peek: La foudre, Congre CIE, r. 1932, t. VI, str. 465.

6.    Jordan Lightning computations for transmission lines, Gen. El. Rev. t. 37, str. 130.

7.    Bewley: How to design ground wires for direct stroke protection, El. World. t. 103, sir. 397.

H1STORJA I ROZWÓJ TARYF NA SPRZEDAŻ ENERGJI ELEKTRYCZNEJ ŚLĄSKICH ZAKŁADÓW ELEKTRYCZNYCH

Inż W. J. Przybyłowskl, Katowice

Streszczenie. Poniższy artykuł omawia rozwój taryf elektrycznych Śląskich Zakładów Elektrycznych (Oberschle-siche Elektrizitatswerke O. E. W.) od roku 1998, t. j. od czasu założenia tej elektrowni okręgowej przez Emila Ra-thenau a, do dnia dzisiejszego. W artykule opisano stopniowy rozwój wszystkich taryf od pierwszej taryfy kilowato-godzinowej z rabatami, zależnemi od użytkowania mocy przyłączonej, i pierwszej taryfy ryczałtowej aż do dzisiejszych taryf, które opisano bardzo dokładnie.

Wstęp.

Zakłady elektryczne O. E. W. były i są elektrownią okręgową, zasilającą energją cały okręg przemysłowy Górnego Śląska z dwiema centralami w Chorzowie i Zaborzu, które zostały zbudowane odrazu na prąd trójfazowy. Po przyłączeniu Śląska do Polski przeprowadzona granica rozdzieliła przedsiębiorstwo na dwie części. Zakłady elektryczne na polskim Śląsku zorganizowano w osobną spółkę początkowo o nazwie „Oberschlesische Kraftwerk O. K. W ", która następnie w roku 1933 otrzymała nazwę ,,Śląskie Zu-

Kłady Elektryczne Spółka Akcyjna”, w skróceniu „Ślązel*.

ifislorję rozwoju taryf podzielono na następujące okresy: pierwszy okres początków i rozwoju przedsiębiorstwa od roku 1898 do roku 1918, drugi okres od 1918 do 1924 r., który był okresem zmian walutowych, politycznych i organizacyjnych, i trzeci okres od roku 1924 do dnia dzisiejszego, okres pracy przedsiębiorslv'a na terenie polskiego Śląska.

pierwszym dyrektorem zakładów O. E. W. był Karol Agthe, który był twórcą zakładów, ich podstaw gospodarczych i pierwszych taryf, które w trochę zmienionej formie przetrwały do dzisiejszego dnia.

Okres od 1898 do 1918 r.

W tym okresie istniały następujące taryfy:

I)    dla małych odbiorców.

1.    taryfa ,.50 4- 2" od roku 1898 do 1915, przy której spoczątku obliczano opłaty na podstawie mocy przyłączonej, a od roku 1907 — na podstawie mocy szczytowej, wykazywanej przez wskaźnik obciążenia,

2.    taryfa ,,40 -4 4", wprowadzona w roku 1907 z chwilą zastosowania licznika ze wskaźnikiem mocy, która stopniowo zastąpiła taryfę 50 T 2,

3.    taryfa ryczałtowa, zwana „240 1 6 , przy której opłaty były płacone ryczałtowo w zależności od ilości żarówek, względnie mocy przyłączonej. Po wprowadzeniu w roku 1906 ograniczników opłaty przy tej taryfie zostały uzależnione od mocy, nastawionej na ograniczniku,

4.    taryfa z licznikiem szczytowym „300 Ą- 40'' została ła wprowadzona w roku 1913.

II)    dla siły i wielkich odbiorców.

Taryfa „50 4 2", a następnie „40 -4 4 ’.

Poniżej opisano chronologiczny rozwój poszczególnych

taryf.

Z chwilą rozpoczęcia pracy elektryfikacyjnej przez

O. E. W. wprowadzono dwie specjalne taryfy. .Jedną z tych taryf była taryfa kilowutogod/.inown z rabatami, zależnemi od czasu użytkowania mocy, a drugą była taryfa ryczałtowa. Autorem taryf był ówczesny dyrektor zakładów O.E.W., Aghte. który jako jeden z pierwszych w Niemczech wprowadził i propagował taryfę, przy której opłaty za energję elektryczną zostały uzależnione od czasu używania mocy przyłączonej. Aghte był przeciwnikiem jednolitej taryfy kilowatogodzinowej, uważając ją za niesprawiedliwą dla odbiorców, ponieważ nie dostosowywała automatycznie