- programy komputerowe przeznaczone do tłumaczenia programów zapisanych w postaci mnemonicznej na kod maszynowy.
Języki asemblerowe ( uznawane za języki drugiej generacji) pozwalały tworzyć programy dla konkretnej architektury komputera.
- FORTRAN ( FORmula TRANslator),
- COBOL ( COmmon Busines OrientedLanguage ), oferowały wyodrębniony zestaw wysokopoziomowych konstrukcji pierwotnych tłumaczonych później na język maszynowy.
Instrukcje tych języków nie odwoływały się wprost do cech konkretnego komputera, co nie oznaczało jednak pełnej niezależności od platformy sprzętowej.