Biologia dla wszystkich
Podręcznik do biologii w zreformowanym liceum
Wiesław Stawiński
Program autorski „Biologia dla wszystkich” jest przeznaczony dla sprofilawanego liceum ogólnokształcącego. Jest to program nauczania biologii w ramach kanonu obowiązkowego kształcenia ogólnego
Autorami programu są pracownicy naukowi Zakładu Dydaktyki Biologii w Instytucie Biologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie: dr Eleonora Bobrzyńska, mgr Katarzyna Pó-tyrala, prof. Wiesław Stawiński oraz dr Alicja Walosik. Autorzy programu od wielu lat uczestniczą w unowocześnianiu przedmiotowych programów nauczania i ich dydaktycznej obudowy w postaci szkolnych podręczników i przewodników dydaktycznych dla nauczycieli.
Wiedzę na temat warunków' i potrzeb nauczania biologii na różnych poziomach szkoły ogólnokształcącej zdobyli w czasie własnej pracy nauczycielskiej oraz w toku badań nad programami i podręcznikami biologii. Ożywione kontakty naukowe z zagranicznymi ośrodkami dydaktyki przedmiotów przyrodniczych i czynny udział w międzynarodowych konferencjach poświęconych współczesnym problemom biologiczno-dy-daktycznym zapewniły autorom dobrą orientację w głównych światowych kierunkach modernizacji edukacji przyrodniczej i także możliwość bezpośredniego w niej udziału. W. Stawiński uczestniczył w latach 1994-1995 w pracach międzynarodowego zespołu naukowego powołanego z inicjatywy Komisji Europejskiej i opracowywaniu Raportu o stanie edukacji przyrodniczej w Europie oraz Białej Karty Edukacji Przyrodniczej w Europie. Dr E. Bobrzyńska i dr A. Walosik brały udział w wytyczaniu zadań edukacji ekologicznej i środowiskowej w zespole ARGE w Austrii. Natomiast K. Potyrała jest członkiem międzynarodowej grupy roboczej zajmującej się edukacją w dziedzinie inżynierii genetycznej.
Nasze stanowisko na temat niezbędnych zmian w nauczaniu biologii kształtowało się również w toku przygotowywania podręcznika akademickiego Dydaktyka biologii i ochrony środowiska (2000) i innych zespołowych publikacji dydaktycznych.
Nie można tu pominąć także dyskusji toczonych w naszym zespole początkowa nad założeniami autorskich programów przyrody (dla klas IV-VI szkoły podstawowej) i biologii (dla klas I-III gimnazjum) oraz serii podręczników uczniowskich i poradników dla nauczycieli, a następnie nad konkretnymi rozwiązaniami przejmowanymi w tych publikacjach. Kontynuację działań podejmowanych w Zakładzie Dydaktyki Biologii w zakresie modernizacji edukacji przyrodniczej stanowi opracowanie programu Biologia dla wszystkich. Program ten powstał w oparciu o Podstawę programową kształcenia ogólnego dla liceum profilowanego. Projekt kanonu określającego zakres kształcenia ogólnego obowiązkowego dla wszystkich uczniów (MEN 2000).
Zarysowano w nim relacje między treściami biologicznymi, poznawanymi przez ucz-