5654708952

Zdrowienie statyczne

Pierwszym zjawiskiem zachodzącym podczas nagrzewania odkształconego materiału jest zdrowienie statyczne, powoduje ono zmianę jego właściwości mechanicznych wywołana zmniejszeniem gęstości dyslokacji oraz ich przegrupowaniem. Właściwości charakteryzujące opór plastyczny, takie jak: granica plastyczności, wytrzymałość, twardość - maleją, natomiast właściwości charakteryzujące plastyczność materiału, tzn. wydłużenie, przewężenie - wzrastają. Zjawisko to nosi nazwę zdrowienia. Proces zdrowienia ulega bardzo szybkiej intensyfikacji wraz ze wzrostem temperatury, ponieważ zachodzi również już przy niskich temperaturach, trudno określić temperaturę początku zdrowienia. Natomiast górna temperatura procesu zdrowienia jest początkową temperaturą rekrystalizacji.

Zdrowienie statyczne zachodzi w wyniku poślizgu poprzecznego, wspinania, kombinacji i anihilacji dyslokacji. Przykład wspinania się dyslokacji przedstawiono na rysunku 10.

000*000 000*000

O O O • O O O 000*000 o o orno o o o o o o o o o o o o o o o o o o

000*000 O O 090JDJ

ooo**eo o o o o o o o o o o o o

o o o %s. fćfio (

O O 090 ^-o

o o o o o o o o o o o o

Dy fundująca wakancja

Rys. 10. Kolejne etapy wspinania się dyslokacji krawędziowej przez dyfuzję wakancji w kiemnku dyslokacji

Zdrowienie prowadzi do stopniowego zmniejszenia naprężenia uplastyczniającego. Charakteryzuje się ono tym że rozpoczyna się natychmiast, bez okresu inkubacyjne-go. Ewolucję struktury komórkowej podczas zdrowienia statycznego przedstawiono na rys. 11.

Proces zdrowienia przebiega jednorodnie w całej masie materiału z coraz to mniejszą prędkością, ponieważ zmniejsza się siła napędowa w wyniku dążenia dyslokacji do zajmowania stanów o niższej energii. Przekształcenie podstruktury zachodzi poprzez anihilację zbędnych dyslokacji w ścianach komórek i przegrupowaniu dyslokacji w tych ścianach w bardziej uporządkowane układy (rys. 1 lb). Gdy ściany komórek stają się wyraźniejsze i dyslokacje z ich wnętrza przemieszczają się do nich, następuje poligonizacja komórek w podziama. Rozrost podziam zachodzi poprzez rozpad słabszych ścian w wyniku ruchu dyslokacji do bardziej stabilnych granic podziam (rys. 1 lc i d). Prędkość zdrowienia może być przyśpieszona w wyniku nałożenia niedużych naprężeń, które ułatwiają przegrupowania dyslokacji.