4.2. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zabezpieczenie urządzeń napędowych. Bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych
Określenia podstawowe
Obudowa wentylacyjna - obudowa źródła zanieczyszczeń połączona z przewodem odciągu miejscowego.
Odciąg miejscowy - urządzenie wentylacji miejscowej, powodujące odciąganie powietrza z miejsca wydzielania się zanieczyszczeń.
Wentylacja - wymiana powietrza w całym pomieszczeniu lub w jego części, mająca na celu usunięcie powietrza zużytego i zanieczyszczonego i wprowadzenie powietrza zewnętrznego. Wentylacja naturalna - wymiana powietrza spowodowana działaniem sił natury, np. konwekcją lub działaniem wiatru.
Wentylacja grawitacyjna - wentylacja naturalna, spowodowana różnicą temperatury powietrza na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia.
Wentylacja mechaniczna - wymiana powietrza przeprowadzona w sposób z organizowany za pomocą urządzeń mechanicznych wprawiających powietrze w ruch.
Wentylacja ogólna - wymiana powietrza w całej kubaturze pomieszczenia.
Wentylacja nawiewna - wentylacja polegająca na doprowadzaniu powietrza do pomieszczenia.
Wentylacja wywiewna - wentylacja polegająca na odprowadzaniu powietrza z pomieszczenia.
Wentylacja nawiewno-wywiewna - wentylacja wywołana jednoczesnym doprowadzaniem powietrza do pomieszczenia i odprowadzaniem go na zewnątrz.
Wentylacja miejscowa - wymiana powietrza obejmująca określoną przestrzeń w pomieszczeniu, stanowisko pracy lub urządzenie produkcyjne.
Wentylacja awaryjna - wentylacja wywiewna mechaniczna stosowana w pomieszczeniach, gdzie możliwe jest nagłe, niespodziewane wydzielenie się dużych ilości substancji szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych pod względem zagrożenia wybuchowego.
Zasady działania systemów wentylacyjnych
Wentylacja jest zorganizowaną wymianą powietrza w pomieszczeniach, a ponieważ skutki jej oddziaływania obejmują wszystkich przebywających tam pracowników, jest uznawana za jeden z najważniejszych środków ochrony zbiorowej. W zależności od mechanizmów powodujących ruch powietrza wentylację dzieli się na dwie podstawowe grupy:
- wentylację naturalną
- wentylację mechaniczną.
Wentylacja naturalna
Wentylacja naturalna powoduje wymianę powietrza w wyniku działania wiatru na obiekt budowlany i wskutek ciśnienia grawitacyjnego, wywołanego różnicą temperatury powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynku. Funkcjonowanie wentylacji naturalnej jest uzależnione od czynników środowiskowych, w dużym stopniu niezależnych od człowieka i mających charakter przypadkowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
17