5672968651

1.4. Systemy notowań kursów na giełdach

Decydujący wpływ na wartość walorów na giełdzie papierów wartościowych ma podaż i popyt na nie. Im większa jest liczba walorów oferowanych do sprzedaży nad liczbą wyrażającą ilość papierów wartościowych, na którą jest w danym momencie popyt, tym wartość waloru jest mniejsza. Odwrotne proporcje, tj. wyższa oferta zakupu od oferty sprzedaży, powoduje wzrost wartości waloru.⁴⁷

Metody i techniki ustalania kursów papierów wartościowych zależą w przeważającym stopniu od masowości i częstotliwości transakcji, specyficznych warunków organizacyjnych i zwyczajowych.⁴⁸ W. Bień sprowadza je do dwóch rozwiązań⁴⁹:

a.    do notowań ciągłych, kiedy to kurs zmienia się w ciągu danej sesji pod wpływem napływających ofert kupna i sprzedaży,

b.    do notowań w systemie kursu jednolitego (inaczej periodycznego⁵⁰), według którego kurs ustalony jest na początku sesji i wynika ze zleceń, które napłynęły przed otwarciem. Jest to tzw. fixing. Według tego kursu rozlicza się wszystkie transakcje zawarte w ciągu sesji, chyba że ustalony jest ściśle określony czas, kiedy to kurs wyznaczany jest ponownie.

System notowań ciągłych dotyczy walorów płynnych. Papier płynny to ten, który charakteryzuje się zdolnością do szybkiej i korzystnej wymiany na gotówkę.⁵¹ Każda transakcja poprzedzana jest ustaleniem ceny, mogącej zmienić się znacznie w ciągu dnia. Kurs ustalony na podstawie zleceń, które napłynęły przed otwarciem sesji to tzw. kurs otwarcia. Każda kolejna transakcja kupna-sprzedaży realizowana przez maklerów może zmieniać kurs, który na bieżąco podawany jest do wiadomości publicznej. Kurs ostatnich transakcji nazywany jest kursem zamknięcia.⁵²

Można spotkać się na giełdach z mieszanym systemem notowań. Tak jest np. na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Wartości walorów o dużej częstości

⁴⁷    W. Bień, Rynek papierów wartościowych, Difin, Warszawa 2004, s. 243.

⁴⁸    j. w.

⁴⁹    tamże, s.243-244.

⁵⁰    W. Dębski, op. cit., s. 135.

⁵¹    L. Dziawgo, op. cit., s. 28.

⁵²    W. Bień, op. cit., s. 244.

12