Ocena ryzyka działalności gospodarczej przedsiębiorstw -a
których akcje notowane są na giełdzie, istotny jest podział ryzyka z punktu widzenia czynników, które go kształtują. W tym wypadku ryzyko całkowite dzieli się na dwa rodzaje ryzyka, które potem poddawane są dalszej szczegółowej klasyfikacji, tj.:159
- ryzyko systematyczne (rynkowe, niedywersyfikowalne, zewnętrzne),
- ryzyko niesystematyczne, (specyficzne, dywersyfikowalne, wewnętrzne).
Ryzyko systematyczne, jako pochodzące z zewnątrz nie podlega kontroli przez dany podmiot gospodarczy. Nie może być ono także wyeliminowane przez inwestorów. Źródłem tego ryzyka są nie tylko siły przyrody, ale też warunki ekonomiczne panujące na danym rynku lub na rynku globalnym. W jego ramach można wyróżnić wiele ryzyk szczegółowych, a mianowicie:160
- ryzyko stopy procentowej - występujące w związku ze zmianami stóp procentowych na rynku; zmiany te wpływają na wahania poziomu dochodów uczestników rynku i niestabilność wartości instrumentów finansowych opartych na stopie procentowej,
- ryzyko walutowe - związane ze zmianą kursów walutowych i pojawiające się wówczas, gdy pieniądz będący w posiadaniu określonego podmiotu jest denominowany w walucie innej niż waluta kraju tego podmiotu; zmiany kursów powodują, że stopy zwrotu wyrażone w dwóch różnych walutach nie są takie same,
- ryzyko rynku - występuje na rynku akcji i wynika z faktu, że ceny pojedynczych akcji zależą w pewnym stopniu od ogólnej sytuacji na rynku,
- ryzyko siły nabywczej - związane ze zjawiskiem inflacji i występujące wtedy, gdy w pewnym okresie dochodzi do zmiany siły nabywczej pieniądza w związku z inflacją,
- ryzyko polityczne - powstające w efekcie decyzji władz rządzących, które mają duży wpływ na sytuację podmiotów gospodarczych,
ryzyko wydarzeń związane z możliwością wystąpienia nieoczekiwanych zdarzeń, które mają wpływ na sytuację określonego instrumentu finansowego, ale nie oddziałują na ogólną sytuację na rynku.
Iy! C.A. Kulp, Casuahy Insurance, Ronald Press, New York 1928, s. 4-7.
W. Tarczyński, M. Mojsicwicz, op.cit, s. 17-18.
345