AnalizaFinansowaTeoriaPrakty49

Ocena ryzyka działalności gospodarczej przedsiębiorstwu

szukiwać odpowiedzi na pytania: jaki procent zadłużenia stanowi dług o stałym oprocentowaniu?, jaką część zadłużenia stanowi dług o zmiennym oprocentowaniu?, jaka część to dług zamienny?

Czy przedsiębiorstwo narażone jest na ryzyko zmiany stóp procentowych? Tego rodzaju ryzyko jest wynikiem korzystania z kapitałów obcych o zmiennym oprocentowaniu. Jest ono istotne wówczas, gdy w przedsiębiorstwie występuje luka wymagalności, czyli różnica między kwotą aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych.

Bardzo istotną kwestią w ocenie ryzyka jest określenie płynności finansowej przedsiębiorstwa. Płynność finansowa może być substytutem zarządzania ryzykiem. Wysoka płynność finansowa może równoważyć wahania przepływów pieniężnych spowodowane działaniem różnych czynników zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i w jego otoczeniu. Jednak w każdym wypadku nadmierna płynność finansowa powoduje zmniejszenie rentowności firmy.

Czy firma narażona jest na działanie ryzyka walutowego? Ryzyko walutowe może być ryzykiem przeliczeniowym, transakcyjnym, względnie długoterminowym. Walutowe ryzyko przeliczeniowe może wystąpić, gdy obecne są zagraniczne podmioty zależne lub też przedsiębiorstwo bezpośrednio prowadzi działalność gospodarczą za granicą. Walutowe ryzyko transakcyjne ma miejsce wówczas, gdy wartość rozrachunków (należności lub zobowiązań) może ulec zmianie w wypadku ruchów kursów walutowych. Znaczenie tego ryzyka jest tym większe, im większa jest różnica pomiędzy walutą przychodów i rozchodów. Przy identyfikacji tego ryzyka istotna jest też zdolność przedsiębiorstwa do korygowania cen sprzedaży przy zmianie kursów walut. Jeżeli możliwość takiej korekty występuje w przedsiębiorstwie, to siła oddziaływania ryzyka jest znacznie mniejsza, niż w wypadku jej braku. Długoterminowe ryzyko walutowe pojawia się natomiast w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo planuje transfer zysków, a prognozowany jest ciągły spadek wartości waluty lokalnej. Skutki działania tego ryzyka można znacznie zmniejszyć, dokonując transakcji zabezpieczających. Tak też robi większość przedsiębiorstw amerykańskich. Zakres zabezpieczeń można rozszerzyć także na tę część zysku, która pozostaje w spółce, zwłaszcza wobec obniżenia się zdolności kredytowej w związku z dużym poziomem zadłużenia lub też firm planujących emisję akcji dla sfinansowania przyszłych przejęć.

349