5672968827

Gazeta AMG nr 5/2015

Centrum Medycyny Translacyjnej GUMed

Medycyna translacyjna to sposób na szybkie przenoszenie wiedzy zdobytej w eksperymencie do codziennej praktyki klinicznej. Jej ogólne założenia najlepiej oddaje zaadoptowana w Europie z USA strategia Technology Readiness Level (TRL), która jest obecnie jednym z podstawowych sposobów konstruowania konkursów grantowych w programach europejskich typu Horyzont 2020. W ten sposób kiedyś NASA włączała nowe pomysły do swoich programów kosmicznych, ale wkrótce okazało się, że cały naukowy świat może zyskać na takim sposobie prowadzenia badań. W skrócie, dla każdego odkrycia z dziedziny nauk podstawowych, dokonania klinicznego czy nowego sposobu leczenia można przypisać określony stopień zaawansowania w drodze do zastosowania u pacjenta. Stosując metodę TRL można wręcz nakreślić drogę, jaką musi jeszcze przebyć wynalazek, aby można go było oddać społeczeństwu do użytku. Taki sposób pojmowania nauki zrodził też potrzebę stworzenia nowego rodzaju instytucji naukowych -Instytutów Medycyny Translacyjnej. W USA i Europie Zachodniej działają one od kilkunastu lat i łączą aktywności badawcze nauk podstawowych i klinicznych, dbając jednocześnie o prawo do własności intelektualnej uniwersytetów i naukowców, a także kontaktując ich ze światem biznesu w celu komercjalizacji wynalazków. Struktura takiego przedsięwzięcia wykracza zatem daleko poza zwykłe aktywności badawcze czy kliniczne i czyni koniecznym zaproszenie specjalistów z wielu, czasem bardzo odległych specjalności.

Nasz Uniwersytet wraz z Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w ostatnich latach znacznie poprawił warunki działalności dydaktycznej i klinicznej wielu jednostek. Uruchomienie Centrum Medycyny Inwazyjnej, dysponującego najnowocześniejszymi metodami diagnostycznymi i terapeutycznymi w zakresie medycyny zabiegowej, przeniesienie klinik pediatrycznych do gruntownie odremontowanych budynków i zgrupowanie wielu zakładów Wydziału Nauk o Zdrowiu w budynku nr 15 znacznie zwiększyły nasz potencjał kliniczny i dydaktyczny. Realizowane są kolejne bardzo ważne dla Uczelni inwestycje, takie jak Biobank i Centrum Symulacji Medycznych. Realna perspektywa budowy Centrum Medycyny Nieinwazyjnej przyniesie w najbliższej przyszłości dalszy istotny wzrost naszego potencjału klinicznego i dydaktycznego. Rośnie także aktywność naukowa wielu zespołów, co znajduje odzwierciedlenie w obiektywnej ocenie zewnętrznej. Wydział Farmaceutyczny uzyskał prestiżowy status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego oraz kategorię A+ w rankingu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Wydział Nauk o Zdrowiu i Wydział Lekarski uzyskały kategorię A. Dlatego, aby utrzymać silną naukową pozycję wydziałów GUMed i przyspieszyć rozwój poszczególnych zespołów naukowych, a także lepiej wykorzystać dla badań naukowych możliwości wynikających z szybkiego rozwoju infrastruktury Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, wychodzimy z inicjatywą utworzenia Centrum Medycyny Translacyjnej (CMT) w ramach naszego Uniwersytetu.

Stworzenie ośrodka medycyny translacyjnej może mieć dla Uniwersytetu i Szpitala szczególne znaczenie. Wysoki poziom kadry naukowo-dydaktycznej i diagnostyki oferowany przez uniwersyteckie kliniki pozwala dostrzec w chorobie pacjenta elementy, które mogą doprowadzić do stworzenia nowych sposobów terapii. Z drugiej strony Uniwersytet nie ma wystarczających środków do tego, aby takie odkrycia doprowadzić do etapu, w którym byłyby one gotowe jako komercyjny produkt i często są one „zapominane” lub, co gorsza, przejmowane przez silniejsze finansowo i organizacyjnie podmioty. Centrum Medycyny Translacyjnej GUMed powinno się stać ośrodkiem dbającym o to, aby we współpracy z zewnętrznymi partnerami, w tym przemysłowymi, odkrycia nie pozostawały na półkach naukowców, ale były rozwijane do poziomu komercyjnego produktu, także z korzyścią dla Uniwersytetu i badaczy. Dobrym przykładem takiego podejścia jest np. format plików dźwiękowych, którego używa każdy z nas. MP3 zostało opracowane przez naukowców z Lipska i Hanoweru, między innymi jako odpowiedź na wyzwania audiologii, ale dopiero Instytut Fraun-hofera, zajmujący się translacją takiej wiedzy, doprowadził to rozwiązanie do poziomu technologii pozwalającego na jej zastosowanie w codziennym użytku - w tym wypadku wcale nie-związanym z medycyną. Dzięki temu każdy z nas może mieć ogromną biblioteką nagrań w swoim telefonie, natomiast Instytut Fraunhofera cieszy malutki procent zysków przesyłany do uniwersyteckiej kasy z każdego pliku.

Podstawowym celem powołania Centrum Medycyny Translacyjnej GUMed jest stworzenie nowych rozwiązań organizacyjnych i infrastrukturalnych, które doprowadzą do optymalnego wykorzystania potencjału naukowo-badawczego jednostek klinicznych GUMed poprzez ich wzajemną interakcję oraz współpracę z:

•    jednostkami GUMed reprezentującymi nauki podstawowe i farmację,

•    jednostkami naukowo-badawczymi regionu,

•    podobnymi ośrodkami w Europie, USA i Azji,

•    przemysłem oraz innowacyjnymi przedsiębiorcami w regionie, Polsce i na świecie.

Umożliwi to realizację multidyscyplinarnych projektów zogniskowanych na medycynie spersonalizowanej (personalised medicine), których podstawowym celem będzie opracowanie innowacyjnych rozwiązań o charakterze aplikacyjnym w zakre-