5768085899

cja integracji międzyprzedmiotowej M. Cackowskiej⁶². Całościową tematykę zajęć w klasach początkowych autorka proponuje koncentrować wokół trzech podstawowych kręgów zagadnień; dwa z nich stanowią zakres programowy edukacji środowiskowej:

1.    Środowisko w ujęciu całościowym, tj. przyroda w najbliższym otoczeniu, najbardziej typowe biocenozy, sezonowe zmiany w przyrodzie oraz środowisku społecznym - zajęcia i zawody ludzi, warsztaty, zakłady usługowe i produkcyjne, instytucje usługowe i kulturalne, zabytki przeszłości, pamiętne miejsca w najbliższej okolicy, regionie oraz wybrane elementy wiedzy o kraju ojczystym.

2.    Problematyka społeczno-moralna związana z rodziną, szkołą, klasą. W ramach tej problematyki rozpatrywane są różne problemy moralno--społeczne, których analiza ma służyć zapoznaniu dzieci z pożądanym systemem wartości oraz kształtowaniu ich postaw i umiejętności właściwego zachowania się.

3.    Krąg tematów wysuwanych przez same dzieci. W tej grupie problemów proponuje autorka uwzględniać zainteresowania uczniów oraz wdrażać ich do planowania i realizacji własnych zamierzeń.

W ramach integracji międzyprzedmiotowej tematyka środowiskowa, traktowana jest jako spoiwo treściowe integracji, nadające sens rzeczowy i etyczny poznawanym faktom, a więc ma również charakter wychowawczy, w celu kształtowania umiejętności porozumiewania się i opisu rzeczywistości „językiem" słów, liczb, przedmiotów, obrazów, tonów itp., ale także jako pole aktywności czynnościowej oraz jako komponent poznawczy i emocjonalny pożądanych postaw dzieci (swoisty „środek dydaktyczny" , poligon doświadczalny dla prowadzonych przez dzieci obserwacji, eksperymentów i działań praktycznych, plener działalności plastycznej i muzycznej, miejsce aktywności ruchowej, obiekt przeżyć estetycznych i społecznych).

Poprzez integrowanie celów i treści środowiskowych z celami i treściami innych obszarów edukacji na poziomie klas początkowych uzyskuje dziecko scalony obraz poznawanej rzeczywistości, obejmujący różne jego aspekty - poznawczy, emocjonalny i wolicjonalny. Zwraca na to uwagę J. Kujawiński⁶⁴ wskazując, że działania edukacyjne obejmujące wszechstronną działalność uczniów zapewniają im rozwój, a łączne ujmowanie

£ ^

M. Cackowska, Integralny system nauczania początkowego, cz. 1.

⁶³    Zarys dydaktyki geografii, red. S. Piskorz, PWN, Warszawa 1997.

⁶⁴    ). Kujawiński, Zasada systematyczności w integralnej edukacji wczesnoszkolnej, „Życie Szkoły" 1995, nr 1, s. 579-585.

55