MATERIAŁY EDUKACYJNE - WYCHOWANIE FIZYCZNE
- efekty edukacji zdrowotnej są często odległe; uczeń może uzyskać nową wiedzę, ale zmiana postaw i zachowań wymaga dłuższego czasu.
W wyborze metod ewaluacji wyników należy wziąć pod uwagę cele, jakie zamierzano osiągnąć. Dlatego też, jak wspomniano wyżej, wybór metod ewaluacji jest jednym z etapów planowania programu, a także poszczególnych zajęć. Można wykorzystać następujące metody i narzędzia dla ustalenia zmian, jakie dokonały się w związku z realizacją programu:
- testy lub inne formy sprawdzianu przyrostu wiedzy (pretest i posttest);
- kwestionariusze ankiety lub wywiadu do zbadania zmian przekonań, postaw i zachowań zdrowotnych;
- obserwacja zmian zachowań poszczególnych osób lub grup (np. relacje między uczniami w klasie);
- samoocena uczniów dotycząca zmian, jakie wprowadzili w swoim stylu życia, otoczeniu, wykorzystywania nowych umiejętności lub intencji zmian w tym zakresie;
- informacje innych osób z najbliższego otoczenia np. rodziców - czy zaobserwowali zmiany w zainteresowaniach, umiejętnościach, postawach lub zachowaniach swego dziecka.
Należy wyraźnie podkreślić, że ewaluacja wyników nie jest tożsama z ocenianiem osiągnięć uczniów1. Ewaluacja odnosi się do programu i działań nauczyciela. Ocenianie dotyczy uczniów. Proponuje się, aby w ocenianiu uczniów w edukacji zdrowotnej wziąć pod uwagę:
- obecność i aktywność uczniów na zajęciach; ich gotowość do podejmowania zadań indywidualnych lub zespołowych;
- samoocenę uczniów dotyczącą rozwoju ich umiejętności osobistych i społecznych oraz zmian postaw i zachowań (w miarę możliwości z wykorzystaniem kwestionariuszy i arkuszy samooceny);
- ocenę przez rówieśników, w przypadku wykonywania projektów i prac zespołowych;
- ocenę pracy ucznia przez nauczyciela dotyczącą specyficznych zadań, np. pracy domowej, projektów, portfolio i innych wytworów pracy ucznia.
Barbara Woynarowska
W edukacji zdrowotnej, obok metod aktywizujących i interaktywnych, powinno uwzględniać się cykl uczenia się przez doświadczanie (ang. cycle of experiental lear-ning). Teoria uczenia się przez doświadczanie (empirycznego uczenia się), opracowana przez D. A. Kolba (1984), zakłada, że uczenie się jest procesem, w którym wiedza jest tworzona przez doświadczanie i jest wynikiem kombinacji, odbierania i prze-
10
Propozycje zasad oceniania uczniów podano [w:] Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa, tom 8, MEN, Warszawa 2009.