G N O S T
masaż tkanek głębokich. Nadmiernemu napięciu bardzo często towarzyszy skrócenie długości mięśnia, czemu również można przeciwdziałać, stosując techniki rozciągania mięśniowego. Lekkie, izometryczne napięcie skróconych mięśni przez ok. 10-30 sekund wywołuje specyficzny efekt poizome-trycznej relaksacji (PIR) (fot. 7a-b). Daje to większe możliwości rozciągnięcia mięśnia. Lekkie, izometryczne napięcie antagonistów skróconych mięśni nazywane jest reciprokalną inhibicją (Rl). Na drodze hamowania również daje większe możliwości rozciągnięcia mięśni skróconych. Oznacza to, że mięsień będzie można rozciągać z mniejszym wysiłkiem niż bez wcześniejszego napięcia izometrycznego, ponieważ zmiany neurologiczne wprowadzone w trakcie tego napięcia doprowadzają do obniżenia ich pobudliwości (1,3).
Do obowiązków fizjoterapeuty w trakcie leczenia należy też edukacja pacjenta w zakresie ergonomii pracy, zarówno podczas wykonywania obowiązków zawodowych, jak i domowych.
U pacjentów, u których w zespole TOS występują objawy neurologiczne nie-ustępujące nawet w czasie intensywnie prowadzonego postępowania zachowawczego lub u pacjentów z zaburzeniami naczyniowymi czy też z tworzeniem skrzepu, należy przeprowadzić konsultację chirurgiczną, gdyż konieczne u nich może okazać się wykonanie zabiegu operacyjnego. W przypadku powikłań tętniczych podczas zabiegu operacyjnego wykonuje się także rekonstrukcję naczyniową. Zamknięcie światła tętnicy spowodowane uciskiem przez w pełni wykształcone żebro szyjne likwiduje się zazwyczaj przez usunięcie pierwszego żebra (1,2,8,11).
Właściwy wybór leczenia TOS jest bardzo często uzależniony od prawidłowo przeprowadzonej diagnostyki i rozróżnienia postaci w zależności od struktur uciskanych: neurologicznej, naczyniowej i mieszanej. W przypadku powikłań neurologicznych bardziej preferowane jest leczenie zachowawcze w postaci zabiegów fizykoterapii oraz kinezytera- >
71