INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
Legenda:
aplikacja, program
opcja menu, funkcja
plik, folder, ścieżka
formuła, pole, kod pola
Laboratorium 2
KLAWISZ
tekst do przepisania
miejsce częstych błędów
Celem poniższych ćwiczeń jest zdobycie umiejętności grupowania i prezentowania danych w aplikacji
MS Excel tak, by zwiększyć ich czytelność i przydatność dla osób, które chcą odczytać z arkuszy
istotne dla nich informacje.
W pierwszej części zestawu wykorzystamy do tego celu fikcyjne dane mówiące o sprzedaży
samochodów dziesięciu różnych marek na pięciu rynkach europejskich (krajach) w ciągu 12 miesięcy
(od stycznia do grudnia).
1 Wczytywanie danych
1. Zapisz na dysku plik tekstowy z danymi auta.txt ze strony WWW przedmiotu.
2. Uruchom aplikacjÄ™ MS Excel 2007.
3. Zaimportuj dane z pliku auta.txt do arkusza Arkusz1 w Excelu. Niech lewy górny narożnik
importowanych danych znajdzie się w komórce A1 (w dalszej części ćwiczeń zakładamy, że tak
właśnie jest). Podczas importowania upewnij się, że wybrane są następujące opcje:
" Typ danych z
ródłowych: Rozdzielany
" Rozpocznij import danych od wiersza: 1
" Pochodzenie pliku: 1250 : Europa Åšrodkowa (Windows)
" Ograniczniki: Tabulator
" Format danych w kolumnach: Ogólny
Rysunek 1 Importowanie danych zewnętrznych z pliku tekstowego.
4. Zmień nazwę arkusza Arkusz1 na samochody.
5. Dla komórek A1:N1, w których znajdują się etykiety (nagłówek) danych, ustaw wypełnienie na
szare.
Rysunek 2 Wyróżnienie komórek nagłówka danych (A1:N1:).
6. Skoroszyt zapisz jako Nazwisko-auta.xlsx i wykonuj w tym pliku pozostałe zadania
(w miejsce Nazwisko wpisz swoje nazwisko).
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 1/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
2 Formatowanie warunkowe
Formatowanie warunkowe to narzędzie pozwalające dla zaznaczonego zakresu komórek ustalić
reguły związane z wartościami tam wpisanymi, dla których te komórki przybiorą określony wygląd
(kolor desenia, format czcionki).
Formatowanie warunkowe działa dynamicznie, tj. reaguje na zmiany wartości komórek, które nastąpią
po użyciu tego narzędzia.
Rysunek 3 Formatowanie warunkowe  reguły wyróżniania komórek.
Narzędzia formatowania warunkowego znajdują się na wstędze Narzędzia główne w sekcji Style.
W wersji 2007 aplikacji MS Excel znacznie rozbudowano możliwości formatowania warunkowego. Na
początek poznamy najprostsze zastosowania, które dostępne są też w starszych wersjach Excela.
Jeśli popełnisz błąd przy tworzeniu reguły, możesz go naprawić w oknie Menedżera reguł& , który
znajduje się w menu formatowania warunkowego pod hasłem Zarządzaj regułami& (vide: Rysunek 3).
1. Zaznacz komórki zawierające liczby sprzedanych samochodów (C2:N51). Punkty 2 4 wykonuj
dodajÄ…c kolejne warunki.
2. Sformatuj przy użyciu żółtego wypełnienia z ciemnożółtym tekstem (skorzystaj z gotowych
ustawień formatowania) wszystkie zaznaczone komórki, których wartość jest między 100 000
a 500 000.
3. Sformatuj czcionkÄ… pogrubionÄ…, czarnÄ… na jasnozielonym tle (format niestandardowy) wszystkie
komórki z zakresu C2:N51, których wartość jest większa niż 1 000 000. W ten sposób łatwo
zauważyć, gdzie sprzedaż samochodów była najwyższa.
4. Teraz zobaczymy, że formatowanie warunkowe potrafi też pobierać wartości z komórek: wpisz do
komórki Q2 wartość 10000. Teraz aby łatwo znalez
ć najsłabsze wyniki sprzedaży samochodów,
zaznacz komórki C2:N51 i za pomocą formatowania warunkowego sformatuj białą czcionką na
czerwonym tle komórki, których wartość jest mniejsza niż zawartość komórki Q2 (najlepiej
klikając na niej, gdy kursor znajduje się w polu, w którym podaje się wartość, ewentualnie
wpisujÄ…c tam =$Q$2).
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 2/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
Efekt działania formatowania warunkowego powinien przypominać to, co pokazuje Rysunek 4.
5. Zmień wartość w komórce Q2 na inną (np. 5000, 20000) i zobacz, jaki ma to wpływ na
formatowanie warunkowe. Jeśli efektu nie widać od razu, przełącz się do okna innej aplikacji lub
zminimalizuj okno Excela, a następnie wróć do okna z arkuszem samochody.
marka region sprzedaży styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień paz
dziernik listopad grudzień
Skoda Niemcy 56000 49958 97632 28024 147590 8921 13382 33900 203 28024 26622 48958 10000
Peugeot Niemcy 39945 29930 64887 33365 94817 7493 11239 22458 1245 33365 31697 28930
Mazda Francja 29948 2933 32392 255268 35325 979 1469 2446 3445 255268 242504 1933
Honda Ukraina 20093 9300 27843 54013 37143 4628 6943 9278 3556 54013 51313 8300
Peugeot WÅ‚ochy 3456 90330 78731 5443 169061 43225 53222 345677 3556 5443 5171 89330
Skoda Austria 29930 20399 46929 36681 67328 6816 10223 17015 4124 36681 34847 19399
Citroen Francja 95991 93211 173667 25746 266878 9710 14566 56316 6778 25746 24458 92211
Volkswagen WÅ‚ochy 39990 35995 69986 27775 105981 9001 13502 26999 9511 27775 26386 34995
Citroen Niemcy 14506 10029 22864 36160 32893 6914 10371 11928 14706 36160 34352 9029
Ford Francja 39400 39588 72390 24881 111978 10048 15072 29842 15561 24881 23637 38588
Fiat Austria 13495 9394 21323 35914 30717 6961 10442 11658 15566 35914 34118 8394
Skoda Francja 23400 20993 40894 27866 61887 8971 13457 19468 18496 27866 26473 19993
Toyota Francja 29488 29944 54441 24619 84385 10155 15232 25127 21025 24619 23388 28944
Mazda Niemcy 69940 93055 147486 18790 240541 13305 19957 59832 23155 18790 17850 92055
Fiat Francja 30499 39049 63040 19526 102089 12803 19205 32328 33837 19526 18550 38049
Toyota Austria 94002 59904 143922 39230 203826 6373 9559 36325 34456 39230 37269 58904
Ford WÅ‚ochy 30049 9056 37596 82953 46652 3014 4521 7542 34456 82953 78806 8056
Fiat Ukraina 39950 4955 44079 201564 49034 1240 1860 3718 34467 201564 191486 3955
Peugeot Ukraina 49930 39000 82430 32006 121430 7811 11716 27311 35567 32006 30406 38000
Peugeot Francja 29934 39902 63186 18755 103088 13330 19995 33281 36672 18755 17817 38902
Peugeot Austria 29903 39922 63171 18726 103093 13350 20026 33311 36785 18726 17790 38922
Skoda WÅ‚ochy 3990 4599 7823 21689 12422 11526 17289 13826 38652 21689 20605 3599
Ford Niemcy 34000 49950 75625 17017 125575 14691 22037 39666 42394 17017 16166 48950
Mercedes Austria 50300 39905 83554 31512 123459 7933 11900 27886 44332 31512 29937 38905
Toyota Niemcy 78000 33940 106283 57454 140223 4351 6527 21321 45567 57454 54582 32940
Mercedes WÅ‚ochy 30028 10085 38432 74437 48517 3359 5038 8401 49499 74437 70715 9085
Mazda Austria 21200 34532 49977 15348 84509 16289 24433 33555 53076 15348 14581 33532
Ford Ukraina 30045 4002 33380 187687 37382 1332 1998 3333 54423 187687 178303 3002
Mazda WÅ‚ochy 23345 58830 72370 9921 131200 25200 34667 54615 56471 9921 9425 57830
Honda WÅ‚ochy 48392 90893 124136 13310 215029 18783 28174 64229 62794 13310 12645 89893
Honda Austria 20399 39200 53066 13010 92266 19217 28825 38817 66459 13010 12359 38200
Citroen Ukraina 20301 39885 53539 12725 93424 19647 29470 39589 68405 12725 12088 38885
Volkswagen Ukraina 30040 59902 79958 12537 139860 19941 29911 49892 69704 12537 11910 58902
Volkswagen Austria 19299 39940 52582 12080 92522 20695 31043 40665 73105 12080 11476 38940
Mercedes Niemcy 76599 48599 117098 39404 165697 6345 9517 30644 76554 39404 37433 47599
Fiat WÅ‚ochy 45030 98802 127365 11394 226167 21941 32912 71342 81166 11394 10824 97802
Volkswagen Francja 28830 68933 86274 10456 155207 23910 35865 58377 89322 10456 9933 67933
Ford Austria 39295 93990 117620 10452 211610 23919 35879 70914 91417 10452 9929 92990
Toyota Ukraina 38799 93002 116301 10430 209303 23970 35955 70471 91598 10430 9908 92002
Citroen WÅ‚ochy 20393 90033 95421 5663 185454 44149 66223 89165 179145 5663 5380 89033
Fiat Niemcy 12399 58840 61432 5268 120272 47455 71183 76875 183115 5268 5005 57840
Mercedes Ukraina 20330 98555 102459 5157 201014 48478 72716 97755 198619 5157 4899 97555
Volkswagen Niemcy 5999 34598 34831 4335 69429 57673 86509 74972 213155 4335 4118 33598
Mercedes Francja 5002 29300 29419 4268 58719 58577 87865 73227 214666 4268 4055 28300
Citroen Austria 12345 86644 84548 3562 171192 70186 105278 113508 276626 3562 3384 85644
Honda Francja 2833 39599 35832 1789 75431 139778 209666 159577 506188 1789 1699 38599
Toyota WÅ‚ochy 3302 50022 44987 1650 95009 151490 227235 176501 551924 1650 1568 49022
Skoda Ukraina 3455 95600 83122 904 178722 276700 415051 324500 1012797 904 858 94600
Honda Niemcy 12453 398488 344526 781 743014 319994 479990 519238 1306769 781 742 397488
Mazda Ukraina 2003 90002 77005 556 167007 449336 674004 494337 1615674 556 529 89002
Rysunek 4 Efekt działania formatowania warunkowego.
Teraz spróbujemy użyć formatowania warunkowego, którego nie znajdziemy w Excelu starszym niż
wersja 2007.
1. Najpierw wyczyść istniejÄ…ce formatowanie warunkowe (NarzÄ™dzia główne Ä…ð Style Ä…ð
Formatowanie warunkowe Ä…ð Wyczyść reguÅ‚y Ä…ð Wyczyść reguÅ‚y z caÅ‚ego arkusza).
2. Zaznacz komórki zawierające liczby sprzedanych samochodów (C2:N51).
3. Przejrzyj efekty formatowania warunkowego z grup: Paski danych, Skale kolorów, Zestawy ikon.
Zwróć uwagę, że w każdej z tych grup dostępna jest opcja Więcej reguł&
4. Gdy skończysz przyglądaniu się efektom, wyczyść formatowanie warunkowe z całego arkusza.
5. Wyczyść także zawartość komórki Q2.
6. I nie smuć się, że efekt Twojej pracy znika  ważne, by pozostała umiejętność korzystania
z formatowania warunkowego. Jeszcze może Ci się przydać, np. na sprawdzianie.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 3/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
3 Sortowanie
UWAGA! Sortowanie tylko jednej lub paru kolumn zamiast całej tabeli doprowadzi do tego, że część
danych przemieści się, a część pozostanie na swoim miejscu. Czy tak powinno być? Wyobraz
sobie,
do czego doprowadziłoby na liście studentów posortowanie imion, gdyby kolumna z nazwiskami w tym
czasie była wyłączona z obszaru sortowania.
Wykonaj następujące 3 niezależne sortowania (to jest każdy punkt 1 3 traktuj jako zadanie
posortowania tabeli A1:N51 nie przejmując się tym, że za każdym razem dane są układane na nowo
 to tylko ćwiczenie) w arkuszu samochody: Wiersz 1 traktujemy jako nagłówek danych. Jeśli kursor
znajduje się na którejś z komórek z danymi, to włączenie sortowania spowoduje automatyczne
zaznaczenie całego zakresu i wybranie 1. wiersza jako nagłówka.
1. Posortuj dane alfabetycznie względem kolumny z nazwą koncernu i regionu sprzedaży.
Rysunek 5 Sortowanie dwupoziomowe wg marki i regionu sprzedaży (dane tekstwowe).
2. Posortuj malejąco dane wg sprzedaży w lipcu.
Rysunek 6 Sortowanie jednopoziomowe danych liczbowych.
3. Posortuj rosnąco dane wg sprzedaży w grudniu.
4. Przejdz
do zadań na kolejnej stronie.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 4/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
4 Sumy częściowe (Konspekt)
Program Microsoft Excel może automatycznie obliczyć sumy częściowe (w starszych wersjach: sumy
pośrednie) i końcowe wartości znajdujących się na liście. Podczas wstawiania automatycznych sum
częściowych program Microsoft Excel tworzy konspekt listy, co umożliwia wyświetlanie i ukrywanie
wierszy szczegółów dla każdej sumy częściowej.
Aby wstawić sumy częściowe, należy najpierw posortować listę, tak aby wiersze, dla których mają
zostać obliczone sumy częściowe, zostały pogrupowane razem. Potem można już obliczyć sumy
częściowe dla każdej kolumny zawierającej liczby.
W tym zadaniu będziemy chcieli dowiedzieć się, ile wynosi łączna sprzedaż (suma) każdej z marek na
wszystkich rynkach w każdym z 12 miesięcy. Następnie podsumujemy dane stosując funkcję liczącą
średnią, a potem wartość maksymalną. W tym celu wykonaj następujące polecenia:
1. Posortuj ponownie dane o sprzedaży aut by były ułożone według marki (dla większego porządku
możesz dodać jako drugi poziom region sprzedaży). Jest to konieczne, bo właśnie grupy marek
samochodów będziemy chcieli podsumować. Jeśli dane nie będą dobrze posortowane, narzędzie
sum częściowych nie da przydatnego efektu, a wręcz może na dłuższy czas zawiesić pracę
programu.
2. Na podstawie danych w tabeli wyświetl sumy częściowe z regionów dla każdego koncernu
pokazujące sumę sprzedanych aut w każdym z miesięcy. Osiągniesz to ustawiając w oknie sum
częściowych (Dane Ä…ð Konspekt Ä…ð Suma częściowa) nastÄ™pujÄ…ce dane:
" Dla każdej zmiany w: marka
" Użyj funkcji: Suma
" Dodaj sumę częściową do: styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec lipiec, sierpień,
wrzesień, paz
dziernik, listopad, grudzień
" Zamień bieżące sumy częściowe: włączone
" Podział strony pomiędzy grupami: wyłączone
" Podsumowanie poniżej danych: włączone
Rysunek 7 Ustawienia i efekt działania sum częściowych.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 5/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
Jeśli Excel zacznie niektóre liczby wyświetlać w postaci 2E+06 lub podobnej, to znaczy, że kolumna
jest zbyt wąska, by wyświetlić wartość w zapisie normalnym i zamiast tego stosowany jest format
naukowy. Wystarczy rozszerzyć kolumnę, by przywrócić normalne wyświetlanie.
3. Zwróć uwagę na to, że w wierszach podsumowań, które się pojawiły, znajdują się formuły
z funkcją SUMY.POŚREDNIE. Nie będziemy jej poznawać szczegółowo. Zawiera ona numer
przypisany konkretnemu typowi podsumowania oraz zakres komórek, który służy za dane
wejściowe. Informacja, że w komórkach, w których pojawiły się sumy częściowe, są formuły, a nie
liczby, jest potrzebna do zrozumienia, dlaczego w dalszej części ćwiczenia konieczne będzie
wklejenie komórek z pozostawieniem wyłącznie wartości.
4. Zwiń sumy częściowe (użyj mechanizmu suwaków, który pojawił się przy lewej krawędzi okna), by
widoczne było tylko podsumowanie poszczególnych marek oraz całości sprzedaży. Można od
razu kliknąć na ikonę .
5. Spróbuj przekopiować otrzymaną listę do Arkusz2. Jaki jest efekt?
6. Cofnij operację wklejania, by Arkusz2 był znów pusty.
7. Korzystając ze wskazówek z następnego akapitu (to ten pisany czerwoną czcionką) przekopiuj
sumy pośrednie do Arkusz2 w taki sposób, aby w wierszach znalazły się wartości
z poszczególnych miesiÄ™cy (czyli obrócone o 90° wzglÄ™dem danych z
ródłowych), jak na ilustracji
poniżej (podczas wklejania danych niech wybrana będzie komórka A1):
UWAGA! Będziesz musiał(a) wykorzystać umiejętnie techniki zaznaczania zakresów komórek:
zaznacz pierwszy wiersz klikając na jego numerze (1), naciśnij klawisz Control i trzymając klikaj
kolejno na numery wierszy, w których Excel wstawił podsumowania: 7, 13, 19& aż do 62. Następnie
wybierz opcję Kopiuj, przełącz się do Arkusz2, zaznacz komórkę A1, a potem wybierz narzędzie
Wklej specjalnie, gdzie zaznaczysz opcje: Wartości oraz Transpozycja. Podczas zaznaczania
pierwszego wiersza nie przyciskaj jeszcze klawisza Control .
Rysunek 8 Wklejone specjalnie sumy częściowe.
8. Zmień nazwę Arkusz2 na wyniki.
9. Wróć do arkusza samochody. Każ teraz za pomocą narzędzia sum częściowych Excelowi
obliczyć wartości średnie sprzedaży w poszczególnych miesiącach dla każdego z koncernów.
W tym celu usuń zaznaczenie wierszy ( Esc ), zaznacz dowolną komórkę w obrębie tabeli danych,
włącz okno Sumy częściowe i zmień funkcję Suma na Średnia.
10. Otrzymane sumy pośrednie skopiuj tak samo jak za pierwszym razem do arkusza wyniki, by
znalazły się pod wierszami z sumami marek.
11. Aby umiejętność jeszcze lepiej utrwalić, uzyskaj teraz w arkuszu samochody sumy częściowe
z wartościami maksymalnymi dla każdej marki w każdym z 12 miesięcy i skopiuj je by wkleić do
arkusza wyniki pod wierszami z wartościami średnimi (także tylko wartości z transpozycją).
12. Wróć do arkusza samochody i wyłącz funkcję Suma częściowa, naciskając w jej oknie przycisk
Usuń wszystko.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 6/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
5 Filtrowanie danych
5.1 Filtr prosty (Autofiltr)
1. KorzystajÄ…c z funkcji Filtruj (symbol lejka, w starszych wersja MS Excel  Autofiltr) zobacz
w arkuszu samochody, sprzedaż których marek samochodów we Włoszech w grudniu mieściła
się w przedziale między 10000 a 50000 (skorzystaj z opcji Filtry liczb).
2. Wyniki autofiltru skopiuj i wklej (tym razem już bez żadnych specjalnych ustawień) do Arkusz3.
3. Wyłącz autofiltr (duży symbol lejka).
5.2 Filtr zaawansowany
Filtr zaawansowany do działania potrzebuje kryteriów wpisanych do komórek. W pierwszym wierszu
wpisujemy nazwy kolumn odpowiadające tytułom kolumn z
ródłowej tabeli (tej, której zwartość ma być
przefiltrowana), a pod nimi wpisujemy kryteria, które mają być spełnione (vide: rysunek poniżej).
4. Na podstawie tabeli sprzedaży koncernów
samochodowych (arkusz samochody) wykonaj
filtrowanie zaawansowane, tak aby obok lub poniżej
tabeli znalazły się informacje o koncernach, których
sprzedaż na Ukrainie w lipcu była mniejsza od 2000,
a w grudniu mniejsza od 10000. W tym celu, zanim
jeszcze wywołasz okno filtru zaawansowanego, do
dowolnych komórek w arkuszu musisz najpierw
bezbłędnie wpisać zakres kryteriów filtrowania (obok
pokazano kryteria wpisane do komórek Q5:S6).
Zakres listy to oczywiście kompletne dane o sprzedaży
samochodów. Pole Kopiuj do określa lewy górny róg
tabeli, która pojawi się jako efekt filtrowania  należy
wskazać jakąś pustą komórkę znajdującą się w tym
samym arkuszu, co lista i kryteria.
5. Wynik filtru (dla naszych przykładowych danych
powinny to być 2 pozycje) przekopiuj do Arkusz3
poniżej wyników z autofiltru.
6. Sprawdz
, co się stanie, jeśli warunek <10000
przeniesiesz o jeden wiersz niżej i zmienisz zakres
kryteriów filtru tak, aby obejmowały i ten warunek (czyli, w opisanym tu przykładzie, Q5:S7;
w efekcie powinno pojawić się 9 wyników). Jaki płynie z tego wniosek dotyczący koniunkcji
i alternatywy kryteriów?
7. Wynik filtrowania skopiuj do arkusza Arkusz3 pod poprzednimi wynikami.
8. Przemianuj Arkusz3 na filtry.
9. Zapisz skoroszyt i jeśli chcesz przesłać pracę domową złożoną z tego pliku oraz zadań
z wykresami, które znajdziesz na dalszych stronach, zachowaj ten plik w miejscu, z którego potem
będziesz mieć do niego dostęp.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 7/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
6 Wykresy
Podobno jeden obraz wart jest tysiąca słów. Jeśli prawda, to jeden dobrze przygotowany wykres może
zastąpić (lub wspomóc) duży zbiór liczb. Należy zdawać sobie sprawę, jakie typy wykresów najlepiej
nadają się do prezentowania różnych typów danych. A pracując nad estetyką wykresu należy
pamiętać, że celem jest czytelne przekazanie informacji.
Pobierz ze strony WWW przedmiotu i otwórz skoroszyt wykresy.xlsx. Wykonuj w nim ćwiczenia
zawarte w tym punkcie zestawu. Obok każdego arkusza ćwiczeniowego znajdziesz arkusz
pomocniczy, w którym przedstawione zostały rysunki pokazujące, jak powinny wyglądać poprawnie
wykonane wykresy.
Wykresy najczęściej tworzy się zaznaczając zakres komórek z danymi, które mają być pokazane na
wykresie (łącznie z komórkami służącymi opisowi danych), a następnie wybierając z karty Wstawianie
odpowiedni typ wykresu w sekcji Wykresy. Często
wystarczy zaznaczyć tylko jedną komórkę, a Excel
odnajdzie cały potrzebny do narysowania wykresu
zakres.
Po stworzeniu wykresu można go modyfikować za
pomocą kart Narzędzi wykresów: Projektowanie,
Układ i Formatowanie.
6.1 Wykresy kolumnowe
Wykresy kolumnowe są przydatne do porównywania punktów danych (tzw. dane dyskretne, czyli
nieciągłe). Można za ich pomocą pokazywać jedną lub wiele serii danych.
Podobnemu celowi służą wykresy słupkowe, które w praktyce są wykresami kolumnowymi obróconymi
o 90° zgodnie z ruchem wskazówek zegara.
W arkuszu kolumnowy znajdują się przykładowe półroczne dane o sprzedaży pewnego salonu
handlującego książkami, muzyką, filmami i multimediami (gry, programy itp.).
1. Stwórz w tym arkuszu wykres kolumnowy grupowany (nazwy typów wykresów są widoczne, gdy
zatrzyma się kursor nad ich ikoną), na którym na osi poziomej (odciętych) znajdą się kolejne
kategorie produktów (punkty danych), na osi pionowej (rzędnych) widoczna będzie skala wartości
sprzedaży, a serie (miesiące) będą grupami przylegających do siebie kolumn w ramach każdego
miesiąca. Niech na prawo od obszaru kreślenia widoczna będzie legenda objaśniająca, który kolor
kolumny oznacza którą serię danych. Wykres powinien nosić tytuł: Wartość sprzedaży salonu.
Stworzony przez Ciebie wykres powinien przypominać wykres oznaczony numerem 1 w arkuszu
kolumnowy-pomoc.
2. Stwórz w arkuszu kolumnowy obok poprzedniego wykresu wykres kolumnowy skumulowany, jaki
widoczny jest na rys. 2 w arkuszu kolumnowy-pomoc. Jakie informacje można z niego
odczytać? Czy widać na nim więcej informacji niż na poprzednim wykresie lub w tabeli z
ródłowej?
3. Stwórz w tym samym arkuszu kolejny wykres  kolumnowy 3-W (vide: arkusz kolumnowy-
pomoc, rys. 3). Czy ten wykres jest czytelny? Co można zrobić, by uratować choć część
informacji, jakie powinien ten wykres prezentować? Rozważ funkcje, które udostępnia dla tego
wykresu okno Wybieranie z
ródła danych (Narzędzia wykresów > karta Projektowanie > sekcja
Dane > ikona Zaznacz dane). Z którego wykresu jesteś w stanie więcej się dowiedzieć  z tego,
czy z poprzedniego?
4. Jako czwarty stwórz wykres 100% skumulowany kolumnowy, jaki widać na rys. 4 w arkuszu
kolumnowy-pomoc. Zauważ, że seria  Książki jest w górnej części obszaru kreślenia, pod nią
 Muzyka , niżej  Filmy , a na samym dole  Multimedia . Wykorzystaj umiejętności zdobyte przy
 ratowaniu wykresu nr 3.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 8/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE
 INFORMATYKA EKONOMICZNA  laboratorium
arkusz kalkulacyjny: MS Excel
3. Jak można zarządzać (zmieniać, usuwać) już istniejącym formatowaniem warunkowym na
poziomie komórki, arkusza i skoroszytu?
4. Co jest celem sortowania danych?
5. O czym należy pamiętać określając zakres danych, które mają być posortowane?
6. Czym się różni sortowanie wielopoziomowe od jednopoziomowego?
7. Czy można w Excelu sortować dane nie według kolumn, ale według wierszy? Jak to zrobić?
8. Po co i jak stosuje się sumy częściowe?
9. Jak zaznacza się, kopiuje i wkleja w Excelu wiele obszarów komórek jednocześnie?
10. Co w narzędziu Wklej specjalnie oznaczają różne metody wklejania (Wszystko, Formuły,
Wartości& ), operacje (Dodaj, Odejmij& ) oraz polecenia (Pomijaj puste, Transpozycja)?
11. Do czego służy filtrowanie danych?
12. Jeśli mielibyśmy w arkuszu listę zawierającą w jednej z kolumn imiona osób, to w jaki sposób za
pomocą filtra prostego moglibyśmy wyświetlić tylko kobiety, zakładając w uproszczeniu, że
wszystkie żeńskie i tylko żeńskie imiona kończą się na literę  a ?2 A jak przy tych samych
założeniach uzyskać listę wyłącznie mężczyzn? (Możesz do prób wykorzystać listę studentów
opublikowaną na witrynie wydziałowej.)
13. Jak w filtrze zaawansowanym uzyskać koniunkcję warunków, a jak alternatywę?
14. Z jakich elementów składa się wykres i do czego poszczególne elementy służą?
15. W jaki sposób ustawia się, by Excel sam dobrał skale osi?
16. Jakiego typu dane nadajÄ… siÄ™ do pokazania ich za pomocÄ… wykresu liniowego?
17. Który typ wykresu jest najlepszy do rysowania funkcji matematycznych jednej zmiennej?
Dlaczego?
18. Czym różni się wykres liniowy od punktowego?
19. W jaki sposób stosowanie wykresów trójwymiarowych zwiększa czytelność prezentowanych
danych?
9 Literatura
" Kopiowanie i przenoszenie danych: http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/CH100648341045.aspx
" Filtrowanie, sortowanie i warunkowe formatowanie danych:
http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/CH100648451045.aspx
" Sumy częściowe (konspekty):
" John Walkenbach. Excel 2007 PL. Biblia. Helion, Gliwice 2007, s. 537 544.
" http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/HP100791921045.aspx
" Wykresy:
" John Walkenbach. Excel 2007 PL. Biblia. Helion, Gliwice 2007, s. 403 466.
" Jinjer Simon. Excel. Profesjonalna analiza i prezentacja danych. Helion, Gliwice 2006,
s. 106 119.
" http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/HP012163481045.aspx
" http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/CH100648161045.aspx
" http://office.microsoft.com/pl-pl/excel/CH100648761045.aspx
" http://office.microsoft.com/training/training.aspx?AssetID=RC011055061045
" http://office.microsoft.com/training/training.aspx?AssetID=RC011097791045
" http://office.microsoft.com/training/training.aspx?AssetID=RC011185911045
2
Niestety, ta metoda nie poradzi sobie dobrze z imionami męskimi takimi jak Barnaba, Bonawentura, Jarema, Kosma itp. oraz
z niektórymi imionami żeńskimi, np. Beatrycze, Karmen czy Inez.
mgr inż. Adam Czarnecki, mgr inż. Artur Ziółkowski, 2010 12/12
Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ST.IiE