606616559

110 KS. FELIKS GRYGLEWICZ

Z tradycjami Mateusza i Łukasza może być związana modlitwa Jezusa o uwielbienie Bożego imienia (w. 28a), która powtarza jedną z próśb Modlitwy Pańskiej (Mt 6,9; Łk 11,2). Synoptycy umieścili w niej prośbę o uświęcenie Bożego imienia, Jan jednak, ze względów sobie tylko wiadomych, podał prośbę o jego uwielbienie (zob. w. 23). Uwielbienie wprawdzie łączyło się z męką, ale tutaj ten związek obejmuje całą publiczną działalność Jezusa łącznie z ofiarą na krzyżu, wszystko, co Bóg Ojciec zlecił mu do wykonania, gdy Go wysłał na ziemię. Jezus spełnił to zadanie i w ten sposób na ziemi uwielbił swojego Ojca, teraz więc prosi, by On przywrócił mu w niebie tę chwałę, którą On miał zanim jeszcze świat zaistniał (17, 4-5). Możliwe też, że uwielbiony Bóg Ojciec ze swej strony uwielbi swojego Syna przez powiększenie Jego chwały w niebie, a przede wszystkim przez nie mające ograniczeń udostępnienie zbawienia i rozlewanie duchowego życia dla tych, którzy już z Jezusem się złączyli, a swoje z Nim związki pragną pogłębić i wzmocnić, oraz dla tych, którzy z czasem będą nowymi Jezusowymi wyznawcami (13, 31-32).

Niezależnie od tego o fakcie nawiązania w Ogrodzie Oliwnym do Modlitwy Pańskiej wspomnieli też synoptycy (Mk 14,36; Mt 26,39; Łk 22, 42), ale oni mieli na uwadze prośbę o spełnienie się woli Bożej (Mt 6, 10).

Oprócz wskazanych jako Janowe lub z tradycji przejęte przez niego wypowiedzi, spotykamy w przemówieniu szereg słów i zwrotów, których pochodzenie trudno zidentyfikować. Do nich należą słowa i zwroty występujące w przemówieniu, a poza n'.m bardzo rzadko. Mogą one naie-żeć wyłącznie do Jana, mogą pochodzić z tradycji, ale mogą też należeć dc wypowiedzi pochodzących od Jezusa³⁸, pora więc, abyśmy omówiwszy tradycje, próbowali wskazać na to, co w przemówieniu mogło, a nawet powinno do Jezusowych wypowiedzi należeć.

3. WYPOWIEDZI POCHODZĄCE OD JEZUSA

Poszukiwanie autentycznych wypowiedzi Jezusa należy ograniczyć do tych części tekstu, które autor przypisał Jezusowi, a więc w. 23b-28. 30b-32. 35b-36a; rozpocząć je trzeba od tego, co nie ulega wątpliwości, a następnie wskazać, co w Janowej relacji może należeć do Jezusa, określając podstawy pozwalające, a także prawdopodobieństwo, dla którego poszczególne wypowiedzi Jezusowi przypisać można.

³⁸    Np. A. J. B. Hdgginis, (The Words of Jesus according to John, BJRL 49 (1966—67) 384) za Jezusowe uważa określenie „synowie światłości”, a J. Jeremi a s, (dz. cyt., s. 22) Jezusowi przypisuje antytezy.

³⁹    J. C. C. G r e i g, Abba and Amen. Their Releuence to Christology, StEv 5 (1968) 3—13; W. Marc hel, Ojciec w Ewangelii Jana, w: F. Gryglewicz (red.), Egzegeza, dz. cyt., s. 11—18.