6295504518

149

Ochrona środowiska

środowisko w kontekście transgranicznym (1991 rok), Konwencję w sprawie trans-granicznych skutków awarii przemysłowych (1992 rok). Konwencję o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych (1992 rok), Konwencję o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz o dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (1998 rok). Ponadto w 1995 roku na forum komisji przyjęto Program na rzecz środowiska dla Europy¹⁸.

Natomiast celem UNEP - agendy ONZ - jest rozwijanie i upowszechnianie wiedzy przyczyniającej się do racjonalnego gospodarowania zasobami biosfery, wspieranie metod planowania rozwoju z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych, udzielanie pomocy głównie państwom rozwijającym się w wysiłkach na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska¹⁹. Program ONZ swoją nonnotwórczą działalność zogniskował między innymi na zainicjowaniu powstania umów międzynarodowych, w tym konwencji wiedeńskiej o ochronie warstwy ozonowej z 1985 roku oraz protokołu montrealskiego w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową z 1987 roku, konwencji bazy lej skiej z 1989 roku o kontroli transgramcznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej (1992 r.). UNEP zainicjował również tworzenie regionalnych systemów ochrony środowiska morskiego, którego efektem było ponad 30 traktatów i planów działania w obszarze morskim²⁰ oraz Milenijną deklarację rozwoju²¹. Dla powyżej wskazanych konwencji, i nie tylko, UNEP pełni funkcję sekretariatu²². Do ostatnio podejmowanych przez UNEP przedsięwzięć można z pewnością włączyć utworzenie w 2012 roku Koalicji na Rzecz Klimatu i Czystego Powietrza (Climate and Clean Air Coalition, CCAC). Jest to międzynarodowe forum współpracy początkowo utworzone między rządami Bangladeszu, Kanady, Ghany, Meksyku, Szwecji oraz Stanów Zjednoczonych, a obecnie także przez państwa grupy G8 oraz Komisję Europejską. Wśród innych partnerów CCAC można wskazać Bank Światowy oraz organizacje pozarządowe.

¹⁸    Szerzej zob.: J. Jendrośka, M. Bar, op. cit., s. 189-235.

¹⁹    A. Przyborowska-Klimczak, op. cit., s. 278.

²⁰    UNEP to agenda ONZ powołana rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ w 1972 roku (ZO 2997/72), działająca od 1973 roku, w celu prowadzenia przez ONZ działań w zakresie ochrony środowiska i stałego monitorowania jego stanu na świecie. Więcej zob.: M.M. Kenig-Witkowska, op. cit., s. 86; R. Paczuski, op. cit., s. 39 oraz J. Ciecha-nowicz-MCLean, Prawo i polityka ochrony środowiska. Warszawa 2009, s. 47-48.

²¹    J. Ciechanowicz-McLean, op. cit., s. 48 i 55/2 Deklaracja Milenijna Narodów Zjednoczonych, Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, czerwiec 2002 (www.unic.un.org.pl/dokumenty/deklaracja_milenijna.doc; data dostępu 21.10.2013). Dokument przyjęty podczas 55. sesji ZO NZ w 2000 roku podczas Szeptu Milenijnego ONZ przez przy wódców 189 państw. Deklaracja składa się z ośmiu milenijnych celów, które stanowią zobowiązanie społeczności międzynarodowej do redukcji ubóstwa i głodu, zapewnienia równego statusu kobiet i mężczyzn, poprawy stanu zdrowia, poprawy stanu edukacji, walki z AIDS, ochrony środowiska naturalnego, a także zbudowania globalnego partnerstw a między narodami na rzecz rozwoju. Termin realizacji celów został przewidziany na 2015 rok.

²²    Ponadto pod auspicjami Programu działają sekretariaty dla następujących konwencji: Konwencji waszyngtońskiej o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (1973 rok), Konwencji bolońskiej o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt (1979 rok), Ramowej Konwencji w sprawie zmian klimatu z 1992 roku, Konwencji z 1992 roku o różnorodności biologicznej. Konw encji NZ w sprawie zwalczania pustynnienia w państwach dotkniętych poważanymi suszami i/lub pustynnieniem, zwłaszcza w Afiyce (1994 rok), Konwencji rotterdamskiej w sprawie procedury zgody po wcześniejszym poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycy dami z 1998 roku. Konwencji sztokholmskiej o trwałych zanieczyszczeniach organicznych z 2001 roku, Ramowej Konwencji z Kijowa o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat z 2003 roku. A. Przyborowska-Klimczak, op.cit, s. 279-280.