6295504609

INŻYNIERIA ŚRODOWISKA - MŁODYM OKIEM TOM 6.2014

Głównym składnikiem decydującym o bójczych i antyseptycznych właściwościach tymianku pospolitego jest tymol (Thymolum). Głównie występuje on w olejku z ziela tymianku, ale może być też otrzymywany syntetycznie. Ze względu na fakt, że słabo rozpuszcza się w wodzie (ok 1:1100) i słabo wchłania podczas stosowania, jest mniej toksyczny niż krezol czy fenol. Tymol stosowany jest przy wyrobie past do zębów, płynów do płukania ust czy też płynów po goleniu. Roztwory tymolu używane są do leczenia trudno gojących się ran, a nawet w przypadku opryszczki. Zwalcza pasożyty wewnętrzne, ale ze względu na ryzyko nie stosuje się go do usuwania robaków [8,9,10],

Ziele tymianku jest używane jako składnik licznych mieszanek ziołowych stosowanych w leczeniu górnych dróg oddechowych. Dostępne w handlu są: Bronchovit, Expeflos, Fito-Mix 2 (zioła wykrztuśne), Septosan, Septovit, Diurecol, Tymianek z podbiałem czy Pektosan w postaci kapsułek. Wyciąg z surowca (Thymiextractum) wykorzystywany jest do produkcji syropów i płynów: ApiHelix, Bronchosol, Herbapect/Junior lub Pektosol, także tabletek i maści. Tymol jest składnikiem syropów: Thymisirupus, Thymicompositus, płynów: Sonol, Pinosol, tabletek do ssania (Septolete) i maści np. Pulmonil. Badania farmakologiczne i kliniczne dowiodły, że surowiec tymianku pospolitego może być stosowany w stanach zapalnych dróg oddechowych, a także jako lek pomocniczy w krztuścu. W dużych dawkach może porażać układ nerwowy, a nawet czasem powodować śpiączkę [5,6],

Tymianek znany jest jako przyprawa ziołowa, doskonale nadaje smaku potrawom mięsnym, zupom, często można go znaleźć w serach i sałatach. W żołądku związki goryczkowe zawarte w olejku pobudzają wydzielanie soku żołądkowego. Olejek uzyskany z tymianku pospolitego ma różne zastosowania m.in.: antyseptyczne, przeciwbakteryjne, przeciwroztoczowe, przeciwrobacze, przeciwgnilne, drażniące, dezynfekcyjne i pobudzające. Ponadto hamuje odruch kaszlu, działa przeciwbólowo przy reumatyzmie, także pobudza miesiączkowanie oraz podnosi ciśnienie krwi [3,5,6,7],

1.4.3. Olejek tymiankowy jako jeden z cenniejszych olejków eterycznych

Olejek tymiankowy to bezbarwna, żółta lub czerwona ciecz o piekącym smaku i silnym, bardzo intensywnym, korzennym zapachu. Surowcem, z którego uzyskuje się eteryczny olejek tymiankowy jest ziele w stanie świeżym lub suchym. Otrzymuje się go przez destylację z parą wodną tymianku właściwego (Thymusvulgaris). Destylacja daje około 0,7% olejku. Istnieją również odmiany tymianku, które dają olejki gorszej jakości, np. z Thymuscapitatuspowst&ie olejek lebiodkowy, zwany olejkiem z tymianku białego,

15