Kwantyfikatory 11
Zbiór elementów, które po podstawieniu w miejsce x dadzą sensowne wyrażenie, nazywamy dziedziną danej formy zdaniowej. Wszystkie elementy z dziedziny, które po podstawieniu w miejsce x dadzą zdanie prawdziwe, tworzą zbiór elementów spełniających daną formę zdaniową.
Formy zdaniowe zmiennej x oznaczać będziemy p(x), q(x) itd., jej dziedzinę odpowiednio DP(Xy Dq^X) itd. Zbiór elementów spełniających daną formę zdaniowąp(x) oznaczamy {x: p(x)}.
Przykład
Dana jest forma zdaniowa zmiennej x p(x): x2 — 4 = 0. Dziedziną jej jest zbiór liczb rzeczywistych, Dp^ = R Wyznaczyć zbiór elementów spełniających tę formę zdaniową.
Aby ze zbioru liczb rzeczywistych wybrać te, które spełniają formę zdaniową, wystarczy rozwiązać równanie x2 — 4 = 0. Nietrudno zauważyć, że równość ta jest prawdziwa, gdy x = 2 lub x = — 2. Zatem {x: p(x)} = {—2,2}.
W matematyce często używamy wyrażeń: „dla każdego x...”, czy „istnieje takie x, że...”. Wyrażenia te nazywane są kwantyfikatorami, odpowiednio ogólnym i szczegółowym, które pozwalają zastosować skróty w zapisie.
Definicja
Wyrażenie dla każdego x... nazywamy kwantyfikatorem ogólnym i zapisujemy go Vx (można spotkać oznaczenie A*).
Definicja
Wyrażenie istnieje takie x, że... nazywamy kwantyfikatorem szczegółowym i zapisujemy go 3X (można spotkać oznaczenie Vx).
Przykład
Zdanie: „istnieje liczba rzeczywista spełniająca równanie x2 — 3x = 0 z użyciem symbolu kwantyfikatora zapiszemy: SXER x2 — 3x = 0.
Uwaga
Forma zdaniowa jednej zmiennej poprzedzona kwantyfikatorem staje się zdaniem.