6700450142

rozwoju gospodarczego, transferu technologii, oznaka prosperity i zaawansowania gospodarki rynkowej.

Migracje to także zjawisko o poważnych konsekwencjach kulturowych, które stwarzają konieczność bezpośredniego zetknięcia, koegzystencji i współpracy osób lub grup o różniących się, czasami odmiennych stylach życia, wizjach świata, a także najprostszych, codziennych przyzwyczajeniach.¹ Można zatem stwierdzić, że społeczne skutki migracji wyrażają się z jednej strony we wzroście potencjału gospodarczego na danym obszarze (czynnik ludzki - w szczególności o wysokich kwalifikacjach), z drugiej zaś napływem (często ilościowo odczuwalnym) ludzi, którzy trudno, bądź w ogóle, nie zamierzają upodabniać się do nowego otoczenia.

2.2. Społeczeństwo informacyjne - nowe elity

Zjawiska globalizacji i towarzyszącej im rewolucji informacyjnej wywołują skutki w skali świata, ale również odnoszą się do państw, grup społecznych i pojedynczych ludzi. Koniec XX wieku przyniósł w skali globalnej upowszechnienie technik telekomunikacyjnych, informatycznych i mass-mediów. Epoka cywilizacji przemysłowej zaczęła ustępować miejsca cywilizacji informacyjnej, której podstawowym elementem jest globalne społeczeństwo informacyjne. Jak podkreśla się w dokumentach rządu RP, hasło „społeczeństwa informacyjnego” utożsamiane jest często z samym tylko rozwojem teleinformatyki. W istocie jednak posiada ono o wiele szersze znaczenie, gdyż decydujący w rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest fakt, że “informacja staje się podstawowym zasobem produkcyjnym (obok surowców, kapitału, pracy), a wykorzystanie przy tym technik informatycznych jest tylko kwestią narzędziową.²

W dokumentach Rady Europy wskazuje się, że pierwsze kraje, które wkroczą do społeczeństwa informacyjnego, uzyskają największe korzyści. One ustalą porządek rzeczy dla wszystkich, którzy pójdą w ich ślady. Dla kontrastu, kraje, które odkładają decyzje lub preferują rozwiązania częściowe, mogą doświadczyć w najbliższej dekadzie katastrofalnego spadku inwestycji i zmniejszenia liczby miejsc pracy.³

Kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego towarzyszą dwie przeciwstawne tendencje. Pierwszą wyznacza świadomość wzajemnej zależności państw, organizacji a nawet niewielkich regionów, która jest konsekwencją zwiększenia zakresu działania organizacji międzynarodowych (w tym przemysłowych i handlowych). Tendencja ta wyraża się również wzrostem zainteresowania specyfiką społeczności lokalnych, jak też ożywieniem poczucia tożsamości kulturowej grup i środowisk. Atomizacji więzi społecznych towarzyszy tendencja do indywidualizacji, której źródła to rozluźnienie więzi społecznych, zwiększenie liczby osób żyjących samodzielnie, a także powszechny wzrost wykształcenia, wzrost zatrudnienia w sektorze publicznym i nauce.⁴

W tym kontekście nowego znaczenia nabiera problem poczucia bezpieczeństwa, identyfikowania zagrożeń i obrony przed nimi. Ważne wydaje się również stwierdzenie, że państwo narodowe z jego tradycyjnym szkolnictwem i systemem oświaty dorosłych nie jest przygotowane na nowe wyzwania, których źródła tkwią w wielokulturowości społeczeństwa.

3

1

   Tamże, s. 26-27.

2

   Cele i kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce, Ministerstwo Łączności, Komitet Badań Naukowych, Warszawa 28.11.2000.

3

   Europę and the global information society; Recommendations to the European Council, Bruksela 26 maja 1994 — tzw. Raport Bangemanna

4

   Zob. L. Korpowicz, Osobowość i komunikacja w społeczeństwie transformacji, Instytut Kultury, Warszawa 1996, s. 18-19.