Zależności między wysokością nad poziomem morza a wartościami poszczególnych elementów klimatu wg. Hessa (1974) przedstawiono poniżej (Tabela 3).
Tabela 3.
Zależność elementów klimatycznych od wy sokości nad poziomem morza wg. Hessa (1974).
Czynnik klimatyczny |
Podnóża Tatr |
Szczyty Tatr |
Zmiana |
Średnia temperatura roku |
+ 6“ |
0,5°/100 m | |
Liczba dni z. silnym mrozem |
30 |
> 120 |
4 dni / 100 m |
Liczba dni z mrozem |
50 |
>200 |
7 dni /100 m |
Liczba dni z. pokrywa śnieżną |
100 |
290 |
10 dni/100 m |
Średnia roczna prędkość wiatru |
2 m/s |
6 m/s | |
Liczba dni z wiatrem silnym * |
20 |
200 |
*- szczególnie gwałtowne wiatry występują w pasie 1400 - 1600 m n.p.m. tj. w rejonie, gdzie występuje górna granica lasu (g.g.l.)
W Tatrach zaobserwowano (Hess 1974) istnienie bardzo silnego związku dwustopniowych przedziałów średniej temperatury powietrza z granicami poszczególnych pięter roślinnych (górna granica hal pokrywa się z izotermą -2° C, górna granica piętra kosodrzewiny z izotermą 0 °C, górna granica lasu (regla górnego) z izotermą +2° C oraz górna granica regla dolnego z izotermą+4° C).
Tatry należą do obszarów o największej w Polsce ilości opadów atmosferycznych. Opady zarówno śniegu jak i deszczu zależą przede wszystkim od wysokości nad poziomem morza, ekspozycji wietrznej, wysokości względnej grzbietów oraz kierunku przebiegu dolin.
Gwałtowne deszcze przyczyniają się do uruchomienia szybkich ruchów masowych. Ponad górną granicą lasu są to spływy gruzowe, a w piętrach leśnych spływy ziemno-gruzowe, płytkie osuwiska i złaziska. Największe szlaki spływów gruzowych w Tatrach Wysokich mają długość 2 km, a masa gruzu przemieszczanego może osiągnąć do 25 000 m3 (Kotarba 2000).
Wielkość opadów atmosferycznych obserwowanych na Kasprowym Wierchu oraz na stacji meteorologicznej w Zakopanem przedstawiono poniżej (Tabela 4).
Tabela 4.
Średnie i ekstremalne sumy roczne, miesięczne i dobowe opadów (mm) w Zakopanem i na
Kasprowym Wierchu (Hess 1996).
Nazwa stacji |
Wys. n.p.m. |m| |
Rok |
Styczeń |
Lipiec |
Mas. dobowe | |||||||
Sr. |
Mas. |
Min. |
Sr. |
Mas. |
Min. |
Sr. |
Mas. |
Min. |
I |
VII | ||
Zakopane |
844 |
1138 |
1564 |
771 |
52 |
123 |
18 |
183 |
438 |
27 |
42.8 |
172.3 |
Kasprowy Wierch |
1991 |
1876 |
2418 |
1408 |
104 |
178 |
63 |
235 |
481 |
70 |
33,5 |
124.5 |