Na Państwa ręce składamy niniejszy tom będący owocem dwudniowych obrad konferencyjnych, które odbyły się w grudniu 2009 roku w ramach projektu „Humanistyka XXI wieku”. Ciągłe przeobrażenia Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, a zwłaszcza intensywny rozwój Studium Doktoranckiego stały się źródłem inicjatywy, której podstawowym celem jest stwarzanie przestrzeni umożliwiającej doktorantom publiczne prezentowanie efektów pracy naukowej. Projekt „Humanistyka XXI wieku” składa się z trzech części:
l. Strony internetowej gromadzącej informacje z życia naukowego badaczy humanistyki,
m. in. o sesjach i spotkaniach uniwersyteckich, konferencjach krajowych i zagranicznych (www.humanistykaxxi.waw.pl); 2. Corocznej konferencji; 3. Pokonferencyjnego tomu.
Na Wydziale Polonistyki UW prowadzone są obecnie badania polonistyczne, slawistyczne, hellenistyczne, latynistyczne i bałtystyczne w zakresie literaturoznawstwa, kulturo-znawstwa i językoznawstwa. Różnorodność tę odzwierciedlił szeroki obszar tematyczny referatów wygłoszonych podczas konferencji, czego dowodem są artykuły zamieszczone w niniejszym tomie.
Prelegenci prezentowali rezultaty swoich badań w ramach paneli, których układ został odzwierciedlony w publikacji pokonferencyjnej. Zgodnie ze wstępnymi założeniami, doktoranci ze wszystkich instytutów zostali przemieszani, tak, by przyjmowane przez nich różne perspektywy badawcze prowadziły do jak największej liczby inspirujących skojarzeń oraz dyskusji metodologicznych.
Rozważania na temat humanistyki XXI wieku rozpoczyna refleksja na temat triady: nadawca - komunikat - odbiorca. Otwierający konferencję panel „humanistyczny (od)biorca” podejmuje refleksję nad prozą autobiograficzną XX wieku, pułapkami zastawianymi na czytelników przez autorów oraz zależnościami pomiędzy wybranymi tekstami literacko-filozoficznymi.
Teksty w duchu klasycznej polonistyki obecne są działach „humanistyczny ból” oraz „zbiorowość oczyma humanisty”. W pierwszym z nich prezentowane są badania nad tematem kategorii bólu w literaturze staropolskiej oraz językoznawcza analiza uczucia bólu. W drugim z wymienionych paneli skoncentrowano się na praktykach epistemologicz-nych w XIX-wiecznej prozie oraz projektach generalnej przebudowy szkolnictwa w polskim wieku świateł - zwłaszcza w kontekście odbiory zbiorowego.