6931257481

MATERIAŁY

■ ranie odrębnego charakteru misji czwartej władzy. Zawodowi dzienni-k rze (wśród których nadal sprawowanie funkcji radnego nie było czymś iezwykłym) nie dostrzegali zasadniczego zagrożenia z tej strony. Wydaw-natomiast bardziej obawiali się osłabienia swej pozycji ekonomicznej nowodu wprowadzenia podatku VAT na prasę, kryzysu rynku reklam, zastoju gospodarczego i konkurencji ze strony koncernów medialnych³⁷.

Współpraca samorządowych i medialnych elit lokalnych nie pozbawiona była jednak konfliktów. Nadal więc zdarzały się przypadki walki dwóch gminnych gazet, samorządowej i opozycyjnej, walki politycznej i personalnej prowadzonej na pograniczu kultury i prawa. Sądy musiały też wciąż rozstrzygać dawno wyjaśnione sprawy jawności działań i zarobków osób publicznych w samorządzie. W Kraśniku sąd kamy w październiku 2001 r. potępił burmistrza za utrudnianie lokalnej gazecie dostępu do informacji. Centrum Monitoringu Prasy interweniowało w przypadkach jaskrawego naruszania dziennikarskich praw. Tak było, gdy w 1999 r. w Otmuchowie radni zażyczyli sobie autoryzacji cytowanych w prasie wypowiedzi z sesji rady. W Pruszkowie burmistrz domagał się, by redakcja lokalnej telewizji przeprowadzała pełne transmisje z posiedzeń rady, nie przerywane żadnymi komentarzami. W Łosicach burmistrz odmówił udzielenia informacji dziennikarzowi, stwierdzając, że legitymacja SDP nie jest wystarczającym dowodem na to, że jest on dziennikarzem³⁸. W Płońsku burmistrz zbył pytanie dziennikarki argumentem, że interesujące ją sprawy były już wyjaśniane m.in. na sesji rady, za co musiał tłumaczyć się przed NSA³⁹.

Dyrektor CMP komentował takie postawy samorządowców z zażenowaniem: Z pewną nostalgią wspomnijmy, że u zarania obecnego ustroju mówiło się, że to właśnie samorządy lokalne będą kwiatem i fundamentem rodzącej się demokracji. Jako władza najbliższa obywatela, miały być wyczulone na jego potrzeby, a zarazem najbardziej mu życzliwe i chętne do współpracy. Po dziesięciu latach można stwierdzić, iż lokalne samorządy chorują na wszelkie znane przypadłości władzy, z butą, arogancją i niekompetencją na czele⁴⁰.

Ogólnopolskie dzienniki i prestiżowe tygodniki zwracały uwagę publiczną na trudną sytuację lokalnych wydawnictw uwikłanych w konflikty z władzą⁴¹. Głośnym echem odbiła się sprawa tygodnika Nowe Życie Pabianic - prywatnej gazety, którą władze lokalne nękały doniesieniami do prokuratury, wyrzuceniem z lokalu i kontrolami inspekcji pracy. W obronie pisma stanęło Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Sprawą zainteresował się rzecznik praw obywatelskich, a nawet prezydent RP⁴². Nie był to je-³⁷ Wywiad z redaktorem naczelnym „Wiadomości Oławskich”, Rzeczpospolita 2000, nr 271, s. A-2.

⁵⁸ M. Wyrw i eh: Lokalni cenzorzy, Tygodnik Solidarność 2002, nr 41.

³⁹    NSA orzeczeniem z 11 stycznia 2001 r. uchylił zaskarżoną przez redakcją odmową udzielania informacji, argumentując, że konstytucyjne i ustawowe prawo prasy do uzyskiwania informacji oznacza prawo do otrzymywania informacji rzetelnej.

⁴⁰    A. Goszczyński: Jak wójt z żurnalistą, Rzeczpospolita 1999, nr 20.

⁴¹    P. Sawkowski: Czwarta władza powiatowa, Newsweek Polska 2002, nr 26.

⁴²    T. Michałowicz, T. Patora: Świąte Krowy w Pabianicach, Gazeta Wyborcza 2002, nr 90.