7097420186

24

raz głębokości średniej i maksymalnej. W. Chomskis (1969) określa wskaźnik głębokości jako współczynnik kształtu, który dla odpowiednich figur wynosi: cylinder — 1, półkula — 2/3, parabolid—1/2, stożek — 1/3. Współczynnik ten dla jeziora Gopło wynosi około 1/5, jest więc zbliżony najbardziej do formy stożkowej.

Innym ważnym elementem morfometrii jest głębokość położenia geometrycznego środka ciężkości. S. D. Murawiejski (1948) proponuje liczyć go ze wzoru:

/

_y7 dm

gdzie:

S₀ — głębokość położenia geometrycznego środka ciężkości,

M — masa wody jeziora, d_m — elementarne masy wody jeziora, z — głębokość, v — objętość.

Przy założeniu, że d_m = gdv gdzie o — gęstość wody, otrzymamy:

f f

⁼ ~aT ⁼ 7

Przy niezmiennej gęstości wody (o = q₀) otrzymamy:

gdzie:

S₀ — głębokość położenia środka ciężkości przy niezmiennej gęstości wody w całej masie wodnej jeziora.

r

Wartość •'^:dv można obliczyć przez splanimetrowanie powierzchni pomiędzy układem współrzędnych prostokątnych i krzywą objętościową (S. D. Murawiejski 1948). Obliczona w ten sposób głębokość położenia geometrycznego punktu ciężkości dla jeziora Gopło wynosi 2,4 m, a współczynnik kształtu- 1,5. Kształt misy jeziornej jest więc zbliżony do parabolidu. Jest to typowo teoretyczne rozważanie, dające jednak szereg informacji o charakterze porównawczym.

W morfometrii często używa się jeszcze innego wskaźnika, który został opracowany przez T. N. Fiłatową (1962). Jest to iloraz głębokości