7292100200

Niektóre spośród właściwości skał, np. hydrogeologiczne, zwiększają swoje wartości ze wzrostem badanej próbki. W przy-padku właściwości mechanicznych sytuacja jest odwrotna - wartości parametrów mechanicznych maleją wraz ze zmniejszaniem się wielkości próbki skalnej. Według Mullera (1974) efekt skali dotyczy w szczególności skał o dużej wytrzymałości (rys. 4.132).

Rys. 4.132. Wytrzymałość skały i masywu skalnego R_c (Muller 1974):

1 - skały twardej, 2 - masywu ze skały twardej, 3 - skały miękkiej. 4 - masywu ze skały miękkiej

Z badań Bieniawskiego wynika, że wytrzymałość na ściskanie brył skalnych o wymiarach 1x1x1 m nie różni się znacznie od wytrzymałości całego górotworu. Krzywe zmniejszania się wytrzymałości na ściskanie ze wzrostem wielkości badanych bloków dla węgla (Bieniawski 1967a, b), rudy żelaza i diorytu przedstawiono na rysunku 4.133.

Rys. 4.133. Zmienność wytrzymałości na ściskanie w zależności od wymiarów próbek: / -długość boku kostki. R_c - wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie; 1 - węgiel (Bieniawski 1967a, b), 2 - dioryt, 3 - ruda żelaza

194