7292100329

Wytrzymałość na rozciąganie R_r, wyrażoną w megapaskalach, oblicza się według wzoru

2 F TT dh

(4.18)

gdzie:

F - wartość siły krytycznej, przy której wystąpiło zniszczenie próbki, MN; d - średnica próbki, m;

/? - wysokość (grubość) próbki, m.

W przypadku próbek w kształcie prostopadłościanu lub walca wytrzymałość na rozciąganie wyraża się za pomocą wzoru

(4-19)

gdzie:

F - wartość siły krytycznej, przy której wystąpiło zniszczenie próbki, MN; A - pole powierzchni przełamu w wyniku zniszczenia próbki, m²; k - współczynnik o wartości 0,668 (prostopadłościan), 0,637 (walec).

Dla warunków GZW wartości wytrzymałości na rozciąganie skał płonnych i węgli przedstawiono na rysunku 4.31.

18

16

14

12

10

8

6

4

2

0

					15,16
			■ 11,58
						9,4
		5,7		4,76
I		K	3,32		3,21	i_łO?_T ^2’^8
						cm

zlepieńce    piaskowce    piaskowce piaskowce    mułowce    iłowce węgle

(n=30)    gr (n=150)    ir (n=582) dr (n=1275)    (n=1180)    (n=3200)    (n=2580)

Skała; liczebność zbiorów

TO

CL

TO"

O

N

E

Rys. 4.31. Średnia wytrzymałość na rozciąganie skał i przedziały jej zmienności w GZW

Wytrzymałość na ścinanie

*

Ścinanie powstaje w wyniku działania na próbkę pary sił o przeciwnych zwrotach. Pod pojęciem „wytrzymałość na ścinanie" rozumie się wytrzymałość próbki skały na „czyste" (proste ścinanie), przy braku oddziaływania naprężenia normalnego. Ścinanie proste jest definiowane jako iloraz krytycznej siły potrzebnej do ścięcia próbki, przy stałym obciążeniu normalnym do powierzchni ścięcia

R_t=-    (4.20)

94