7292100866

482 Zarys fotografii.

cieplejszy odcień barwny otrzymamy na pozytywnym obrazie. Każdy jednak papier gazowy, zależnie od składu chemicznego swego żelu, zachowuje się pod tym względem inaczej tak, że niepodobna podać ogólnie trafnych przepisów.

Papiery wykopjowujące, zwane także „dziennymi*¹ lub do „światła dziennego**, obejmują grupę papierów, których warstwa zawiera jako substancję światłoczułą chlorek, cytrynian srebra lub inne sole srebrowe, zazwyczaj kwasów organicznych. Z powodu małej czułości tych związków' chemicznych przerabiać je można gdziekolwiek przy przyćmionem świetle dziemiem, zaś naświetlać w pełnem świetle dnia, a nawet w bezpośrednich promieniach słońca. Obraz występuje na tych papierach widoczny podczas stosunkowo długiego naświetlania. Odbitki z reguły przckopjowujemy, tj. naświetlamy tak długo, aż obraz' wystąpi z większą siłą, ciemniejszy, niż go pragniemy na* gotowej odbitce, a to z powodu, że w następnych kąpielach „cofa się** czyli traci na sile. Odbitki utrwala się wprost w 10%-owym wodnym roztworze podsiarczynu sodu (Natrium subsulfurosum 1. thiosulfurosum) - a wówczas otrzymamy odcień czerwonawy, rudy lub żółtobrunatuy — albo też można je dla upiększenia barwy wyzłocić i utrwalić. Złoto metaliczne zastępuje wów^rczas częściowo strat srebrowy, nadając odbitce odcienie najrozmaitsze od purpurowo-fiołkowych do niebieskawych. Kąpiel złocącą stosuje się bądźto odrębnie przed utrwalaniem, bądźteż w połączeniu z utrwalającą - w pierwszym wypadku odbitki są trwalsze.

Wykańczanie odbitek. Odbitki po utrwaleniu i gruutownein wypłukaniu wiesza sic na rozpiętym sznurze zapomocą klamerek mosiężnych lub drewnianych

kleszczyków, aby dokładnie wyschły; następnie trzeba je rozprostować, przesuwając je ostrożnie przez kant blatu stołowego lub lineału. Po obcięciu nie* potrzebnych krawędzi nożycami lub lepiej przeznaczoną do tego celu maszynką z nożem (fig. 138). wkłada się odbitki luźnie do albumów albo też

nakleja je czystym klajstrem pszennym, zadanym kilku kroplami fenolu lub tymolu, zapomocą płaskiego szczeciowego pędzla na chemicznie czyste (niebie-Jone) kartony lub czerpauj ***    papier, pozostawiając nakle

jone fotogramy przez jakiś Fig- 136.    czas pod silnym przyciskiem

(np. w obszernej kopjoramie).

Chcąc podnieść świetność odbitek na papierach matowych (z wyjątkiem t. z w. „celoidynowych**) i zwiększyć ich trwałość, powleka się je z obu stron zapomocą miękkiego szerokiego pędzla jakimkolwiek rozcieńczonym werniksem żywicznym (up. spirytusowym roztworem białego szelaku).

Obrazy świetlne czyli przeźrocza. Chcąc umożliwić równocześuie wielkiej ilości osób oglądanie zdjęć, uciekamy się do t. zw. „rzutmetwa czyli „projekcji**. Do odpowiednio urządzonego aparatu, zw. „skioptikonein wkłada się w tym celu kolejno „przeźrocza** albo diapozytywy, które aparat rzuca w’’ znaczuem powiększeniu na rozpięte białe płótno lub papier ekranu rzutuiczego. Przeźrocza te są odbitkami, sporządzonymi nie na papierze, ale na płycie szklanej. Do tego celu służą płyty diapozytywowe o warstwę światłoczułej z żelu chlorkobromkosrebrowego. Sporządzanie przeźroczy nie rożni się niczem od kopjowania na papierach gazowych. Gotowe przeźrocza nakrywa się celem ochrony warstwy żelatynowej z obrazem cienka płytką szklaną, tej samej wielkości co diapozytyw', i okleja wszystkie cztery krawędzie zespolonych płyt zapomocą gumowanych pasków czarnego papieru, na którym białą farbą umieszcza się odpowiedni napis. /

144    -------