7349811090

ROZWÓJ FORMATU MARC

Aleksander Radwański Instytut Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego

Opis bibliograficzny, standaryzacja, format wymienny, LCMARC, BNBMARC, USMARC, UKMARC, SUPERMARC, UNIMARC, CCF, APIN/MARC, MARC-BN, FOKA, SAFO

GENEZA FORMATU MARC

Pod koniec lat pięćdziesiątych w Bibliotece Kongresu USA (LC) zainicjowano badania nad zastosowaniem technik komputerowego przetwarzania informacji bibliograficznej dla wewnętrznych potrzeb tej biblioteki. W 1963 r. opublikowano raport na temat możliwości zautomatyzowania operacji bibliotecznych¹ zalecający utworzenie grup roboczych, które zaprojektują i wdrożą programy automatyzujące katalogowanie, przeglądanie opisów, indeksowanie i wyszukiwanie dokumentów. W tym samym czasie rozpoczęto prace nad konwersją katalogu kartkowego na formę czytelną dla komputera w celu wydruku kart i zestawień bibliograficznych.

Na konferencji zorganizowanej w 1965 roku przez LC² ustalono, że:

•    niezbędne jest stworzenie komputerowego katalogu, który będzie mógł być udostępniony bibliotekom posiadającym odpowiedni sprzęt,

•    jednostkowy opis (rekord) w katalogu komputerowym powinien zawierać wszystkie dane z karty katalogowej LC oraz dodatkowe informacje pozwalające wykorzystać rekord do różnych celów,

•    niezbędne jest porozumienie się społeczności bibliotekarskiej co do zestawu elementów rekordu i zaprojektowanie jego struktury, zadanie to powierzono Bibliotece Kongresu.

Już w tym samym roku powstał raport³ analizujący dane katalogowe, który został przejrzany i skomentowany przez 150 osób personelu LC. Na koniec roku zwołano konferencję, na której dokładnie skomentowano powyższy dokument. Wynikiem było powstanie pilotowego projektu nazwanego MARC (od MAchine-Readable Cataloging - dosłownie: katalogowanie czytelne maszynowo). W 1966 roku LC wybrała 16 bibliotek, które miały ocenić dane w formacie MARC.

15

1

   King G.W. i in.: Automation and the Library of Congress A sun/ey sponsored by the Council On Library Resources. Library of Congress, Washington 1963

2

   Buckland F.L.: The recording of Library of Congress bibliographical data in machinę form. A raport prepared for the Council on Library Resources. Council of Library Resources, Washington 1965

3

   Avram H.D., Freitag R.S., Guile K.D.: A proposed format for a standanzed machine-readable cataiog record. A preliminary draft, June 1965. Library of Congress, Washington, 1971