7349811097

Tabela 2. Formaty międzynarodowe i regionalne (poza UNIMARC i CCF)

Rok publikacji	Nazwa	Obszar
1978	EUDISED	Europa
1975	INTERMARC	Europa Zachodnia
1981	MARCAL	Ameryka Łacińska
1977	MEKOFF	Europa Wschodnia

UNIMARC

Koncepcja SUPERMARC powstała na skutek braku zgody co do repertuaru pól w różnych formatach narodowych. W 1972 r. powołano grupę roboczą IFLA, która miała zbadać przyczyny występowania różnic między formatami MARC i opracować standard dla celów międzynarodowej wymiany danych w formie umożliwiającej odczyt mechaniczny. W rezultacie tych działań powstał nowy format UNIMARC opublikowany w 1977 r.

Druga edycja formatu UNIMARC ukazała się w 1980 r. Przyspieszyło ją zakończenie prac nad opracowaniem ISBD dla materiałów kartograficznych i wydawnictw nieksiążkowych oraz znowelizowanie ISBD dla wydawnictw zwartych i ciągłych²⁸. Po opublikowaniu drugiej edycji UNIMARC rozpoczęto prace nad podręcznikiem do tego formatu, który wyszedł pod tytułem UNIMARC handbook²⁹. Trzecia edycja, wraz z objaśnieniami, ukazała się jako UNIMARC manuaP⁰.

Nowością UNIMARC było stosowanie powiązań pomiędzy jednostkami bibliograficznymi. Opisy bibliograficzne dokumentów w naturalny sposób są ze sobą powiązane przez istnienie poprzednich wydań danego dokumentu, umieszczenia dokumentu w seriach wydawniczych lub wydawnictwach ciągłych, bywa też, że dany dokument jest tłumaczeniem innego. Innym rodzajem relacji między opisami jest wspólny autor dokumentu czy opisujące go hasło przedmiotowe. Powiązania pomiędzy jednostkami bibliograficznymi zostały zawarte w specjalnym „bloku powiązań”: (pola 410 - 488)³¹.

UNIMARC miał pełnić przede wszystkim rolę międzynarodowego formatu wymiennego, ułatwiającego kontakty między narodowymi agencjami bibliograficznymi. Jako międzynarodowy format wymienny musiał uwzględniać specyfikę istniejących formatów narodowych, dlatego zawiera powtórzenia. Jedną z przyczyn wydania UNIMARC handbook była chęć dostarczenia użytkownikom przewodnika, który ułatwiłby wybór opcji w sytuacji, gdy możliwe jest przeniesienie danych z jednego pola w formacie narodowym na dwa pola w formacie UNIMARC. Takie pola, jak: tytuł ujednolicony, ujednolicony tytuł wydawnictwa wielotomowego, ujednolicone hasło autorskie oraz nazwisko jako hasło tematyczne częściowo się pokrywają. Wiele krajów przyjęło UNIMARC jako format narodowy lub zbudowało swój format na jego schemacie.

Rekordy utworzone według odmiennych zasad katalogowania mogą być ujęte w formacie UNIMARC, ale nie obejmuje on wszystkich możliwości. Na

²⁸    UNIMARC. 2nd ed. IFLA International Office for UBC. London 1981. p1

²⁹    UNIMARC handbook IFLA International Office for UBC. London 1983

³⁰    UNIMARC manuał. IFLA International Office for UBC. London 1987

³¹    Gredley E.: Hopkinson A.:op.cit,s.186-192.