7355290864

16 PRZEGLĄD UNIWERSYTECKI Numer 5/2003

słowa, słowa-wiersza, które ocala pamięć i pozwala na przekór nicości zakrzyknąć: non omnis moriar! Pamięć przecież jest siłą motoryczną wszystkich cywilizacji, moralnej refleksji, rełigii i filozofii. Ocala naszą tożsamość. Czy Odyseusz kiedykolwiek powróciłby do Itaki, gdyby za namową napotykanych nimf i czarodziejek wyzbył się pamięci w zamian za obiecywaną mu przez Kirke i Kalipso rozkosz?

Dzisiaj wiemy i to, że słodkie, soczyste jagody lotosu przynoszące zapomnienie kuszą wędrowców-Odyseuszy nie tylko w krainie Lotofagów. Znienacka pojawiają się to tu, to tam i ukraść chcą nam naszą tożsamość, byśmy zapomnieli, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy. Przed ich złudną słodyczą ocala jedynie pamięć, która mieszka także i w słowie.

Przeczytałam gdzieś, że każdy człowiek w jakiejś chwili życia staje wobec własnego potopu niosącego mu zagładę i wtedy jakiś model duchowej formacji, w rodzaju Arki Noego, będącej przecież alegorią ludzkiej kondycji, może dopomóc mu w odzyskaniu siebie, może go ocalić.

Nie ukrywam, że ja mam taką właśnie prowizoryczną, imaginacyjną arkę i spraszam na nią słowa, w tym słowa dawno wypowiedziane, istniejące od niepamiętnych czasów, bo jak powiedział przywoływany tu już Hólderlin w Święcie pokoju - wiele od czasów porannych odkąd jedną rozmową jesteśmy i siebie słyszymy dowiedział się człowiek; lecz za niedługo będziemy już pieśnią.

Słowo JM Rektora prof. Zdzisława Latajki

Mam zaszczyt poinformować, że Senat Uniwersytetu Wrocławskiego, na wniosek Rady Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych, po uzyskaniu pozytywnych opinii Senatów Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza - podjął w dniu 24 kwietnia 2002 roku uchwałę o nadaniu tytułu Doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego Panu dr. Winfriedowi Irgangowi.

Drogę życiową dr. Winfrieda Irganga przedstawił prof. Bogdan Rok, dziekan Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych

Winfried Irgang urodził się w 1942 roku w Brnie na Morawach. Zmuszony do opuszczenia tych stron zamieszkuje w 1946 roku wraz z rodziną w ówczesnej Niemieckiej Republice Demokratycznej. Gimnazjum humanistyczne ukończył już w Bingen w Republice Federalnej Niemiec, dokąd przeniósł się w 1955 roku. W latach 1963-1969 studiował historię, romani-stykę i filozofię w Moguncji, Berlinie, Dijon i archiwistykę we Wiedniu. W 1970 roku uzyskał stopień doktora na podstawie pracy Die Deutschordenherrschaft Freudenthal im 17. Jahr-hundert.

Na działalność naukową dr. Winfrieda Irganga zasadniczy wpływ miało uzyskanie długoletniego (1970-1978), prestiżowego stypendium Deutsche Forschungsgemeinschaft, przeznaczonego na realizację zakrojonego na dużą skalę projektu Schlesisches Urkundenbuch. Plany wydania całości materiału dokumentowego dotyczącego Śląska do roku 1300 pojawiły się już w latach trzydziestych XX w., ale dopiero w 1963 roku ukazał się ledwie jeden tom (I) w opracowaniu Heinricha Appelta. Publikacja kolejnych pięciu tomów (II-VI), które ukazały się w latach 1977-1998, i tym samym zakończenie edycji wszystkich śląskich i dotyczących Śląska dokumentów do 1300 roku, to już efekt naukowej działalności Winfrieda Irganga. W przygotowaniu jest jeszcze Suplement.

Od 1978 roku dr Winfried Irgang jest pracownikiem Instytutu Herdera w Marburgu, gdzie kieruje Oddziałem Prac Podstawowych i Publikacji, a od 1998 roku jest zastępcą dyrektora Instytutu. Tam też kontynuuje prace nad kodeksem Schlesisches Urkundenbuch, a ostatnio został głównym redaktorem prestiżowego kwartalnika historycznego „Zeitschrift fur Ostmitteleuropa-Forschung”.

Fundamentalne dzieło życia, jak zgodnie określają Recenzenci Schlesisches Urkundenbuch, spowodowało, że nieco mniej uwagi poświęca się innym pracom dr. Winfrieda Irganga, zaliczanego dziś do najwybitniejszych niemieckich historyków zajmujących się dziejami Śląska, ale także Czech, Moraw i Polski w średniowieczu. Publikacje dr. Winfrieda Irganga dotyczą spraw warsztatowo-źródłowych (dokumenty średniowieczne), problematyki ustrojowo-prawnej (funkcjonowanie kancelarii książęcych i biskupich), społecznej i gospodarczej (osadnictwo), dziejów sztuki i historii Kościoła. Doktor Winfried Irgang jest też autorem lub współautorem ujęć syntetycznych dotyczących bądź poszczególnych miast śląskich (Nysa, Świdnica, Głogów) bądź całego Śląska.

Wyniki dociekań naukowych dr. Winfrieda Irganga wykorzystywane są także przez przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, jak historia sztuki, historia architektury, filologia germańska, toponomastyka i archeologia, co znąjduje wyraz m.in. w intensywnych kontaktach przedstawicieli tych dyscyplin i częstym zapraszaniu dr. W. Irganga do wygłoszenia referatów na konferencjach naukowych. Z kolei nasi badacze spotykają się w Instytucie Herdera zawsze z życzliwością.

Doktor Winfried Irgang należy do prominentnych przedstawicieli tego pokolenia historyków niemieckich, które dokonało otwarcia tamtejszej nauki na współpracę z badaczami środkowo-wschodniej Europy. Bez wahań w pełni korzysta bądź rzeczowo ustosunkowuje się do osiągnięć nauki polskiej i czeskiej. Chętnie udostępnia też łamy redagowanego przez siebie periodyku nawet wtedy, kiedy teksty zawierają rzeczową krytykę dokonań niemieckich. Dziś działalność marburskiego Instytutu Herdera sprzyja dialogowi między nauką polską i niemiecką, choć w przeszłości bywało różnie. Bez wątpienia w niełatwym przecież procesie reorientacji nie tylko ośrodka w Marburgu, ale wielu innych tego typu placówek w Niemczech szczególną rolę odegrał dr Winfried Irgang przez urzeczowienie dyskusji i pozbawienie jej niepotrzebnych resentymentów natury pozanaukowej.

Dawniej powiedziano by, że dr Winfried Irgang reprezentuje w Niemczech polską rację stanu. Dziś, w dobie globalizacji i jednocześnie Europy małych ojczyzn, powiemy raczej, iż jest ambasadorem Śląska w Europie.