2. Wykazanie obecności katalazy u wybranych szczepów bakterii 24-godzinne hodowle szczepów bakterii na płytkach z agarem odżywczym zalać wodą utlenioną. Wydzielanie się pęcherzyków gazu świadczy o obecności katalazy - enzymu rozkładającego nadtlenek wodoru z wytworzeniem wody i tlenu.
3. Oddychanie bakterii w warunkach beztlenowych 3.1. Oddychanie azotanowe i denitryfikacja
a) Dwie probówki zawierające bulion odżywczy z KNOj (wysoki słup pożywki i rurka Durhama) zaszczepić -jedną P. stutzeri, drugą E. coli, trzecią pozostawić jako kontrolę.
b) Po 24-godzinnej inkubacji w 30°C obserwować obecność gazu w rurkach Durhama, określić zmianę pH podłoża (za pomocą papierka wskaźnikowego), sprawdzić obecność jonów NO2’ w hodowli (za pomocą specjalnego odczynnika).
c) Na podstawie uzyskanych wyników określić, który ze szczepów jest zdolny do denitryfikacji.
4. Fermentacja i peptonizacia mleka
a) Do 2 probówek zawierających odtłuszczone, jałowe mleko z lakmusem wsiać E. coli lub B. subtilis, trzecią probówkę pozostawić nie zaszczepioną.
b) Inkubować 24 godz w 37°C, zaobserwować zmiany w podłożu: zakwaszenie lub alkalizację, powstanie skrzepu kazeiny, hydrolizę kazeiny, redukcję lakmusu.
c) Na podstawie zaobserwowanych zmian określić zdolność badanych szczepów do fermentacji i peptonizacji mleka.
Mleko odtłuszczone zawiera laktozę, kazeinę, sole mineralne i witaminy - jest więc znakomitą pożywką, na której może rozwijać się ogromna liczba gatunków bakterii.
Jeśli bakterie fermentują laktozę, wówczas powstaje kwas mlekowy w takiej ilości, że wytrąca się kazeina jako tzw. skrzep kwaśny. Następuje zmiana barwy lakmusu na różową. Wskutek wytworzenia się warunków prawie beztlenowych w dolnej części słupa pożywki następuje redukcja lakmusu, który pełni rolę ostatecznego akceptora elektronów.
Bakterie, które nie fermentują laktozy mogą wykazywać zdolność do peptonizacji kazeiny po jej uprzednim wytrąceniu przez podpuszczkę (tzw. skrzep słodki). W tym przypadku obserwuje się alkalizację mleka (zmiana barwy lakmusu na niebieską).
III. Zagadnienia do opracowania
1. Stosunek bakterii do tlenu: tlenowce bezwzględne i względne, beztlenowce bezwzględne i aerotolerancyjne.
2. Metody hodowli beztlenowców.
3. Końcowe akceptory elektronów w procesach oddechowych i produkty oddychania.
4. Zysk energetyczny w różnych typach oddychania.
15