7648595017

NAUKOWEGO 1 SPOŁECZNEGO 135

zostaje; wymierzanie dziecku paru kropelek ze źródła moralnego wychowania, jak się wymierza truciznę, gdy niezbędnie trzeba ją choremu zapisać: zbyt to jest wszystko sztucznem, nienaturalnem, aby długo mogło potrwać. Rzecz daremna! gdy władza publiczna staje w obec zasady, na której opiera się cała teorya życia, natenczas musi uznać lub nie uznać jej, za swoją, popierać ją lub prześladować. Środka tu nie ma — być nie może¹/

Nie od dzisiaj psuć się coś zaczęło w królestwie Cześkiem; zgubne i dla państwa i dla religii prądy dawno już tu

4

nurtowały, ale w ostatnim czasie, od chwili zwycięstwa Młodó-czechów w wyborach sejmowych, kryjąca się dotąd, a przynajmniej jakkolwiek z okolicznościami licząca się agitacya, wystąpiła na jaw w całej grozie, a co najsmutniejsza, nawet w obozie staroczeskim niejednokrotnie i nie w jeden sposób znajduje poparcie, Młodoczesi chcąc dla swych zamiarów i projektów wyzyskać podstępnie patryotyczne uczucia, pragnąc zaprząc w swą. służbę uczucia religijne, nie zawahali się rzucić kraj w odmęt najstraszniejszej ze wszystkich religijnej walki. Zażądali oni wprost apoteozy Husa, a husytyzm ogłosili publicznie religią narodową, którą każdy patryotyczny Czech czcić i wyznawać powinien. Pierwsze strzały w tej, jak się okazało, dobrze z góry obmyślanej i przygotowanej kampanii, padły w sejmie pragskim w czasie obrad nad budżetem, przy pozycyi „Muzeum pragskie“. Eomisya postawiła wniosek, a Młodoczech Schil poparł go energicznie, aby na tablicach pamiątkowych, mających zdobić ściany muzeum, umieszczono i nazwisko Husa, jako wielkiego męża, któremu Czechy sławę i życie zawdzięczają. „Nawet duchowieństwo i szlachta — ciągnął mówca — nie powinniby się sprzeciwiać temu uczczeniu czeskiego reformatora, którego przymioty i zacność charakteru głośne są w historyi. Gdyby wniosek ten przejść nie miał, zwątpićby trzeba o postępie i oświacie czeskiego narodu^u.

Następne rozprawy, * które wywiązały się . wskutek wniosku kpmisyi i mow j.Schila, tak są. charakterystyczne, takie