2964939009

NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO. 449

,₃0 czem wykładałeś Pan dzisiaj na lekcyi moralności?^u — zapytał raz pewien inspektor_; — a profesor odpowiedział z powagą: „Zastanawialiśmy się nad atrybacyami rady miejskiej^Ł;.

Jaką moralność zachowywać będą i zachowują praktycznie biedni ci uczniowie, którym teoretycznie w taki sposób, na śmiech chyba i wzgardę jest podawaną? Pewnego rodzaju odpowiedzią na to pytanie jest niedawno temu ogłoszony w urzędowym dzienniku Temps długi szereg młodocianych przestępców i złoczyńców. „Skąd pochodzi, — pyta Temps z naiwnem oburzeniem, — to coraz częściej zdarzające się przytępienie zmysłu moralnego u naszej młodzieży? Odpowiedź leży na dłoni: działają tu te same przyczyny, które mnożą samobójstwa, powiększają z dnia na dzień w przerażający sposób zastępy osób żyjących z występku, sprawiają, że ludność francuska nie rośnie, jak rośnie niemal we wszystkich innych krajach, lecz w niektórych prowincyach topnieje. Jak daleko Fran-cya w tym kierunku zaszła , jak liczne a poważne niebezpieczeństwa z tego powodu jej grożą, okazuje wymownie statystyczna tabliczka , ułożona wedle urzędowych źródeł przez paryską lievue JSocialiste. W r. 1886 znajdowało sie we Francyi:

dzieci

248.188 rodzin, mających 7

313.400	V		6
549.693	»	Tf	5
936.853	W		4
1,512.054	n		3
2,265.317	Yi	W	2
2,512.611	n	W	1
2,073.205			0

11

r>

1)

n

n

A zatem połowa rodzin francuskich ma jedno dziecko, lub nie ma wcale dzieci; smutne to cyfry, nad którymi lamentuje nawet socyalistyczne pismo, i pyta, czy Francya sama chce sobie grób wykopać? Lecz czyż w obec tak niewesołego stanu rzeczy, w obec szerzącego się gwałtownie, zwłaszcza przez szkoły, wrzodu niemoralności i niewiary, nie jest rzeczywiście obowiązkiem katolików francuskich usunąć wszystkie polityczne dążności i sprzeczki na dalszy plan, a tymczasem ratować zagrożoną ojczyznę. Obowią-