7921506543

Samoorganizujący się Wszechświat w różnych skalach -miejsce, gdzie nauka spotyka się z filozofią

Marek Szydłowski¹

Centrum Układów Złożonych, Uniwersytet Jagielloński,

Reymonta Ą, 30-059 Kraków, Orla 171, Polska Katedra Fizyki Teoretycznej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawia II, Al. Racławickie lj, 20-950 Lublin,

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Kraków,

Monika Herećj

Katedra Fizyki Teoretycznej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin,

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Kraków,

Paweł Tamborf

Katedra Fizyki Teoretycznej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin,

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, ul. Gronostajowa 3, 30-387 Kraków.

Streszczenie

W pracy dokonujemy przeglądu szerokiej klasy układów samoorganizujących obecnych w przyrodzie. Charakterystyce przedmiotowej tych układów towarzyszy bardzo podstawowa, wstępna refleksja filozoficzna. Wskazujemy na metodologiczne i filozoficzne problemy generowane przez analizę układów samoorganizujących, tj. kauzalność, metodologia interdyscyplinarna, nieliniowość, dyskusja redukcjonizm vs. emergencja, znaczenie wyjaśnień teleologicznych, itp. Pokazujemy, że koncepcja emergencji, jakkolwiek wieloznaczna i rozmyta znaczeniowo, ma szansę dopracowania się bardziej spójnej charakterystyki właśnie w specyficznym kontekście złożonych układów samoorganizuj ących.

1

1

[e-mail] ^ł [e-mail] ^łpawel. [e-mail]