Adam Mickiewicz, Dobranoc Cyprian Norwid, łV Weronie |
•/ określa rodzaj liryki, sytuację liryczną, kreację podmiotu lirycznego, nadawcy itp. •f formułuje hipotezę interpretacyjną •ó rozpoznaje gatunek literacki i jego związek z charakterem utworu •f określa funkcje środków artystycznych - porównuje obraz miłości w utworach romantycznych i w nawiązujących do nich wierszach poetów współczesnych (np. z podręcznika) | |
5. Wobec natury. Adam Mickiewicz, Sonety krymskie Juliusz Słowacki, Rozłączenie Adam Mickiewicz, [Nad wodą wielką i czystą...] |
- na podstawie poznanych utworów wymienia ulubione pejzaże romantyków (step, morze, góry) - przedstawia poetycką topografię romantyków: Orient (np. Krym), góry (np. Alpy wraz z jeziorem Leman, góry na Krymie) itp. - na podstawie znanych utworów opisuje krajobrazy, wskazując, na jakie cechy i motywy romantycy zwracali szczególną uwagę (np. burza, wiatr, zachód słońca, gwiazdy) - wskazuje symboliczne sensy i wartości związane z krajobrazem romantycznym (egzotyczność, magiczność, objawienie, wzniosłość, wolność, obecność Boga, przeznaczenie, przechodzenie na „drugą stronę” itp.) - przedstawia podróż jako nieodłączny element biografii romantycznej - na podstawie utworów literackich i dzieł malarskich przytacza różne ujęcia motywu bohatera w drodze, np.: pielgrzym, tułacz, żeglarz. Kozak pędzący na koniu po stepie, podróżnik wspinający się na szczyty - określa, kim jest podmiot liryczny Sonetów krymskich (podróżnik, pielgrzym, tułacz, ale także filozof i kontemplujący artysta), wykorzystując kontekst biograficzny (podróż Mickiewicza na Krym) - w kreacji podmiotu lirycznego Sonetów krymskich wskazuje cechy bohatera romantycznego - analizuje wybrane sonety, m.in. ■ó dostrzega zmiany w obrębie gatunku •ó wskazuje charakterystyczne środki artystyczne i określa ich funkcje •ó komentuje funkcje orientalizmów - interpretuje wiersz Rozłączenie, uwzględniając formę podawczą, kreację nadawcy i adresatki, a także obrazy poetyckie - interpretuje liryk [Nad wodą wielką i czystą...] •ó określa związek powtórzeń z opisywanym pejzażem •ó określa metaforyczność obrazów poetyckich interpretuje symbolikę wody, odbicia, gromu ■ó interpretuje zakończenie utworu - porównuje sposób potraktowania motywu otchłani w liryce romantycznej i wierszu współczesnym (np. w Przepaści pana Cogito Zbigniewa Herberta) - interpretuje wiersz współczesny (Przepaść pana Cogito) w kontekście kulturowym (funkcjonowanie motywu otchłani) |
- omawia filozoficzne podstawy romantycznego widzenia natury (np. filozofia Schellinga) - w krajobrazach romantycznych dostrzega filozoficzną jedność ducha i materii - na podstawie analizowanych utworów ukazuje relacje między artystą (poetą romantycznym) a naturą - dostrzega różnice między przedstawieniem krajobrazu (natury) w Sonetach krymskich i lirykach lozańskich - interpretuje czytane wiersze, wykorzystując różnorodne konteksty (biograficzne, filozoficzne, malarskie) - wykorzystuje literaturę przedmiotu (teksty z podręcznika) do pogłębienia interpretacji czytanych utworów romantycznych - rysuje mapy podróży Mickiewicza, Słowackiego, Norwida i innych postaci romantycznych - przygotowuje prezentację na temat podróży romantycznych, wykorzystuje różne źródła informacji, w tym Internet - porównuje sposób wykorzystania symboliki otchłani w poezji romantycznej i wierszu współczesnym (np. w Przepaści pana Cogito Zbigniewa Herberta) - interpretuje wiersz współczesny (Przepaśćpana Cogito) w kontekście kulturowym i filozoficznym (Pascal, Kartezjusz) |
6. ,Ja”. Narodziny indywidualizmu George Byron, Giaur (fragmenty lub całość) Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty) Juliusz Słowacki, List do matki (fragment) Cyprian Norwid, Marionetki |
- charakteryzuje Giaura jako bohatera romantycznego - na przykładzie postaci Giaura wyjaśnia, czym jest indywidualizm romantyczny - na podstawie Giaura określa charakterystyczne cechy powieści poetyckiej (synkretyzm rodzajowy, fragmentaryczność, nastrojowość) - przedstawia biografię Byrona jako przykład biografii romantycznej (zakres wiadomości z podręcznika) - wyjaśnia, jakim gatunkiem jest poemat dygresyjny, wymieniając jego cechy oraz wskazując cechy typowe dla utworów romantycznych (tematyka związana z podróżą, luźna kompozycja, ironia) - określa temat zamieszczonego w podręczniku fragmentu - określa, kim jest osoba mówiąca w utworze - wyjaśnia termin „ironia romantyczna" - interpretuje fragment listu Słowackiego jako przykład epistolografii romantycznej - wyjaśnia, czym jest indywidualny styl autora lub |
- w pogłębiony sposób charakteryzuje postać Giaura jako bohatera romantycznego - wyjaśnia terminy: bajronizm, postać bajroniczna - interpretuje Giaura, wykorzystując wiadomości o biografii autora - na przykładzie Beniowskiego wskazuje środki służące tworzeniu ironii romantycznej, przede wszystkim dystans romantycznego ,ja” - w kreacji tytułowego bohatera Beniowskiego rozpoznaje ironiczne potraktowanie konwencji bohatera romantycznego - odwołując się do konkretnych utworów (lub portretów) przedstawia główne cechy mody romantycznej, odnosząc ją także do stylu bycia - wyjaśnia, co to znaczy, że ubranie jest tekstem (podaje przykłady mody romantycznej i ubiorów współczesnych) - pisze recenzję z koncertu muzyki poważnej (np. kompozytora romantycznego) - na podstawie wiersza Marionetki wskazuje charakterystyczne cechy stylu Norwida |
16