skich i polskich). Analiza wydarzeń i ich konsekwencji, przedstawionych w kalendarium, została uzupełniona prezentacją doświadczeń przedsiębiorstw. Opisano trzy przypadki organizacji oraz zacytowano wypowiedzi prezesów firm (lub zrzeszeń branżowych) z sektorów, które dotkliwie ucierpiały w wyniku konfliktu rosyjsko-ukraińskiego oraz embarga rosyjskiego na produkty z Polski W tym rozdziale monografii wyodrębniono zagrożenia oraz szanse w relacjach Polski Wschodnie z głównymi krajami postradzieckimi. Wśród inhibitorów zidentyfikowano 37 czynników, które po dzielono na pięć grup: polityczne, ekonomiczne, społeczne, prawne oraz techniczne. Do stymulato rów zaliczono 20 czynników, które również sklasyfikowano według pięciu wyżej wymienionych grup W przypadku inhibitorów zespół ekspertów oszacował ryzyko ich występowania.
Uwzględniając dwa kluczowe czynniki rozwoju wymiany handlowej: (i) stopień integracji (kompatybilności) Federacji Rosyjskiej z gospodarką państw europejskich oraz (ii) koniunkturę gospodarczą na rynkach badanych państw opracowano i opisano cztery scenariusze rozwoju: 1 - optymistyczny („Iluminacji"), w którym rośnie integracja gospodarek oraz ulega poprawie koniunktura w kluczowych państwach poradzieckich, 2 - umiarkowanie optymistyczny („Ocalenia”), w którym wzrasta kompatybilność gospodarek, ale ulega pogorszeniu koniunktura w kluczowych państwach postra-dzieckich, 3 - pesymistyczny („Zapaści"), w którym zarówno koniunktura, jak i kompatybilność gospodarek są na niskim poziomie oraz 4 - umiarkowanie pesymistyczny („Szansy"), w którym koniunktura gospodarek ulega poprawie, ale ich kompatybilność jest niska.
W rozdziale trzecim przedstawiono wygenerowany zbiór rekomendacji. Uwzględniają one zarówno szczebel zarządzania (władze centralne, władze regionalne i przedsiębiorstwa), jak i każdy z czterech, opracowanych w rozdziale II, scenariuszy. Zespół wyodrębnił działania, które są specyficzne dla danego scenariusza oraz takie, które mają charakter uniwersalny i powinny być zrealizowane bez względu na rozwój wydarzeń. Całość kończą wnioski oraz propozycje badań, które powinny być zrealizowane jako kolejne etapy analiz, by rozwinąć wymianę gospodarczą między poszczególnym częściami Polski a krajami postradzieckimi. Autorzy monografii zwrócili szczególną uwagę na po trzebę dalszych prac analitycznych dotyczących analizowanych województw (mazowieckie, pomor skie, śląskie czy małopolskie), których udział w obrotach handlowych z badanymi krajami jest naj wyższy. Szczególnie potrzebne wydają się dalsze analizy, których celem będzie wypracowanie stra tegii działania w ujęciu branżowym dla takich branż, jak: transport, przetwórstwo mleka, uprawa warzyw i owoców czy przemysł mięsny. Równie istotne wydają się analizy dotyczące możliwości współpracy przedsiębiorstw polskich w multilateralnych układach międzynarodowych (z udziałem stron trzecich).
Monografia przeznaczona jest głównie dla członków Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego działających w województwach Polski Wschodniej (warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, świętokrzyskim i podkarpackim). Jednakże treści i rekomendacje zawarte w publikacji powinny zainteresować zarówno władze centralne, jak i przedsiębiorstwa działające w Polsce Wschodniej, które już realizują lub też planują współpracę na rynkach państw postradzieckich.
W trakcie prac nad publikacją zespół ekspertów miał okazję przeprowadzić konsultacje z przedstawicielami wszystkich grup interesariuszy. Jednak szczególne podziękowania pragniemy skierować do Ministerstwa Gospodarki (Pani Elżbiety Bodio, wicedyrektor Departamentu Promocji i Współpracy Dwustronnej) oraz do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Pani Moniki Tyskiej, wicedyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej), które mimo szczególnie trudnego czasu dla obu resortów nie szczędziły czasu i wsparcia informacyjnego.
ZPWiM
KAPITAŁ LUDZKI
WOJEWODA MAZOWIEC
12
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego