8331763693

11

pomysłowości bezpośredniego wykonawcy. Dlatego tefc w peycbolgii wy-

2

różnią się dwa stanowiska wobec koncepcji użyteczności psychologii : humanistyczne oraz technokratyczne. Pierwsze traktuje ozłowieka przede wszystkim Jako podmiot samodzielnie podejmujący i realizujący zadania, drugie - raczej Jako przedmiot, Jako narządzie realizacji zadań stawianych przez innych ludzi. Oczywiśoie, żadne z tych stanowisk nie ma absolutnej "racji". Psychologia musi uwzględniać oba stanowiska, tzn. odpowiadać na pytanie, Jak pomóc ludziom w podejmowaniu samodzielnych zadań, nie rezygnując Jednocześnie z uzyskania odpowiedzi na pytanie: Jak kierować człowiekiem, by sprawnie wykonywał zadania stawiane przez innych.

Praktyka oczekuje, rzeoz Jasna, odpowiedzi na oba pytania.

3. PSYCHOLOGICZNA TEORIA DZIAŁANIA

Teoretyczną podstawą psychologii pracy Jako dyaoypliny stosowanej Jest teoria działania będąca fragmentem ogólnej teorii czynności. Jednym z jej współtwórców Jest Tadeusz Tomaszewski^. Teoria ta obejmuje twierdzenia dotyczące genezy, warunków i struktury działania stanowiąc rozwinięcie koncepcji teoretycznych oraz badań prowadzonych przez psychologów amerykańskich w ramach ogólniejszego nurtu: hehawioryzmu oraz radzieckich, takich Jak W. Wygotski, S. Rubin-sztajn oraz Galpierin.

Genezą działania są potrzeby ludzkie - człowiek Jako istota i biologiczna, i społeczna zależy od warunków,w Jakich żyje. Proces u-nlezależnlania się od otoczenia Jest możliwy dzięki aktywności człowieka, tzn. stałej tendencji do przekształcania elementów otaczająca, go świata. Przekształcanie świata nazywa się właśnie d z i a ł ja-

S. Tomaszewski:    Wstęp do psychologii, Warszawa 1960,

PWN.

⁵I. Tomaszewski:    Aktywność człowieka, [wj] X. X a r »

szewski, J. Reykowski, T. Tomaszewski: Psychologia Jako nauka o człowieku, Warszawa 1968* ***•